Η θεωρία της θετικής εκπαίδευσης
Η ίδια η έννοια ενός εκπαιδευτικού συστήματος που βασίζεται στην επιστήμη μπορεί να φαίνεται αφύσικο στον κόσμο που έχει ρίζες τόσο βαθιά στην παράδοση. Κάποιοι χειριστές κι εκτροφείς μπορεί να αντιτίθενται στις νέες μεθόδους και να λένε όχι σ’ αυτές. Κάποιοι ίσως να θέλουν να ασχοληθούν με τις νέες μεθόδους αλλά να μη γνωρίζουν σαφώς τη λειτουργία και τον σκοπό τους, κι έτσι, να καταλήγουν σε συγκεχυμένα ή λάθος αποτελέσματα. Κι εξαιτίας αυτού, να μεταδίδουν τις λανθασμένες αντιλήψεις τους και σε άλλους.
Μια Εκπαιδευτική Επανάσταση
Τα τελευταία χρόνια μια επανάσταση συμβαίνει στον κόσμο της εκπαίδευσης σκύλων. Μια πραγματική αλλαγή λαμβάνει χώρα.
Η παραδοσιακή εκπαίδευση ήταν ανταγωνιστική. Ο σκύλος έπρεπε να ελέγχεται με κάθε τρόπο. Η άσχημη συμπεριφορά έπρεπε να διορθώνεται. Στην πραγματικότητα, όλη η επικέντρωση ήταν στην παρακολούθηση για λάθη και την τιμωρία γι’ αυτά.
Τα πράγματα βελτιώθηκαν λίγο για τα σκυλιά όταν οι άνθρωποι έμαθαν να «Επαινούν» μετά από κάθε διόρθωση.
Έπειτα, αναπτύχθηκαν μέθοδοι «παρότρυνσης» - «κινήτρων», κάποιες από τις οποίες υποστήριζαν τη χρήση παιχνιδιών μέχρι και φαγητού, συνήθως μετά τη διόρθωση. Μόλις οι σκύλοι «ήξεραν» τι να κάνουν, χρειαζόταν να «προστατευτούν» (πρόληψη για να μην κάνουν λάθη).
Ο Milo Pearsall και ο Δρ Ian Dunbar, Άγγλος κτηνίατρος που ζει στις ΗΠΑ, συνέβαλαν στην κατάρριψη του μύθου ότι δεν μπορεί κάποιος να εκπαιδεύει σκυλιά πριν να γίνουν έξι μηνών. Η εφηβεία είναι η δυσκολότερη περίοδος για να αρχίσεις την εκπαίδευση ενός σκύλου! (Με τις σκληρές μεθόδους που χρησιμοποιούσαν παλιότερα, ένα κουτάβι δεν θα ήταν αρκετά δυνατό (σωματικά) για να αντέξει στην εκπαίδευση).
Ευτυχώς, κάποιοι εκπαιδευτές με ανοιχτό μυαλό, άρχισαν να παρακολουθούν τους ανθρώπους που εκπαίδευαν άλλα είδη, κι ιδιαίτερα τους εκπαιδευτές θαλάσσιων θηλαστικών. Εδώ και δεκαετίες, οι Bailey και η Karen Pryor και άλλοι, εκπαιδεύουν δελφίνια που κολυμπάνε ελεύθερα. Γάτες, πουλιά και δελφίνια είχαν εκπαιδευτεί χωρίς περιορισμούς για διάφορους στρατιωτικούς σκοπούς στις δεκαετίες του 40 και 50, ένα έργο που μόλις τώρα βλέπει το φως της δημοσιότητας, καθώς πριν θεωρούταν απόρρητο.
Αυτό το νέο είδος εκπαίδευσης, η Θετική Εκπαίδευση, ενθαρρύνει το σκύλο σας να σκέφτεται ενώ μαθαίνει και εξαλείφει την ανάγκη για διορθώσεις (όπως χτύπημα, απότομο τράβηγμα του λουριού ή φωνές στο ζώο).
Η Θετική Εκπαίδευση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να διδάξουμε απλές συμπεριφορές όπως το «κάτσε», το «ξάπλα», ή πιο πολύπλοκες συμπεριφορές όπως τρικ ή ασκήσεις ακρίβειας για agility. Μπορεί επίσης, να χρησιμοποιηθεί σε πολλά προβλήματα συμπεριφοράς όπως η επιθετικότητα κι ο φόβος. Καθώς αυτή η μέθοδος δεν περιέχει βία ή πόνο, είναι ιδανική για χρήση με νευρικά ή φοβικά καθώς και επιθετικά ζώα. Τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη Θετική Εκπαίδευση καθώς δεν περιέχει σπρώξιμο ή τράβηγμα του ζώου.
«Η εκπαίδευση είναι εύκολη αλλά δεν είναι απλή» - Bob Bailey
ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΘΕΤΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ
Η Θετική Ενίσχυση δεν είναι το ίδιο με τον σωματικό εξαναγκασμό ή καταπίεση του σκύλου για να κάνει κάτι και μετά να του δίνουμε μια λιχουδιά ή έπαινο. Για παράδειγμα, ο εκπαιδευτής που τραβάει προς τα πάνω το λουρί του σκύλου ενώ σπρώχνει προς τα κάτω το πίσω μέρος του σκύλου μέχρι που ο σκύλος να αναγκαστεί σωματικά να κάτσει, και μετά λέει «καλό σκυλί», ή «μπράβο», ή δίνει στο σκύλο μια λιχουδιά, δεν χρησιμοποιεί θετική ενίσχυση. Όταν ασκούμε πίεση σωματική ή εξαναγκάζουμε ή «διορθώνουμε» ένα σκύλο για να τον κάνουμε να κάνει μια συμπεριφορά, ο σκύλος το κάνει για να αποφύγει την τιμωρία (σε αντίθεση με το να το κάνει για να κερδίσει την ενίσχυση).
Όταν χρησιμοποιούμε τιμωρία για να κάνουμε ένα σκύλο να κάνει μια συμπεριφορά, η τιμωρία είναι αυτή που παράγει τη συμπεριφορά. Ο σκύλος δεν έχει μάθει να κάνει τη συμπεριφορά από μόνος του. Στην απουσία της τιμωρίας, συχνά, ο σκύλος δεν θα κάνει τη συμπεριφορά. Για παράδειγμα, ένας σκύλος που εκπαιδεύεται με τη χρήση τιμωρίας, συχνά δεν θα υπακούσει μια εντολή όταν βρίσκεται μακριά μας και δεν τον φτάνουμε ή όταν του βγάλουμε το «εκπαιδευτικό» κολλάρο (πνίχτης, λουρί με ηλεκτρισμό). Επίσης, ένας τέτοιος σκύλος συχνά, μαθαίνει να αποφεύγει τον εκπαιδευτή επειδή για τον σκύλο, αυτός είναι η πηγή της δυσφορίας και των δυσάρεστων εμπειριών.
ΤΑ ΣΚΥΛΙΑ «ΔΟΥΛΕΥΟΥΝ» ΕΙΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΚΕΡΔΙΣΟΥΝ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΕΙΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΦΥΓΟΥΝ ΤΗΝ ΤΙΜΩΡΙΑ
Τα σκυλιά «δουλεύουν» είτε για να κερδίσουν την ενίσχυση είτε για να αποφύγουν την τιμωρία – τα σκυλιά κάνουν αυτό που έχει αποτέλεσμα (αποδίδει) για ΑΥΤΑ. Κάποιοι άνθρωποι προτιμούν να εκπαιδεύσουν τον σκύλο τους χρησιμοποιώντας την τιμωρία αντί της ενίσχυσης. Μια συνηθισμένη εξήγηση που δίνουν γι’ αυτό, είναι ότι δεν θέλουν ο σκύλος τους «να δουλεύει για φαγητό», αλλά θέλουν «να δουλεύει γι’ αυτούς» ή «για να τους ευχαριστήσει».
Κατά παράδοξο τρόπο, αυτοί οι άνθρωποι χρησιμοποιούν την τιμωρία για να εκπαιδεύσουν τον σκύλο τους. Δεν καταφέρνουν να συνειδητοποιήσουν ότι απλά, η μη χρήση φαγητού στην εκπαίδευση, δεν σημαίνει ότι ο σκύλος «δουλεύει γι’ αυτούς» αλλά σημαίνει ότι ο σκύλος δουλεύει για να αποφύγει την τιμωρία από τον εκπαιδευτή. Σκεφτείτε το, οι εκπαιδευτές που δεν χρησιμοποιούν φαγητό για την εκπαίδευση, χρησιμοποιούν πνίχτες, αγκαθωτά κολλάρα, ηλεκτρικά κολλάρα, φωνάζουν στο σκύλο, χτυπάνε τον σκύλο, χρησιμοποιούν «διορθώσεις», κ.ά. Κανείς δε λέει «Βγάλτε το κολλάρο και το λουρί και απλά πείτε στον σκύλο σας τι θέλετε – αυτός θέλει να σας ευχαριστήσει και θα το κάνει απλά και μόνο επειδή το ζητάτε».
Επειδή απλά, η πηγή της τιμωρίας προέρχεται από τον εκπαιδευτή δεν σημαίνει ότι ο σκύλος δουλεύει «για» τον εκπαιδευτή – ο σκύλος δουλεύει για να αποφύγει την τιμωρία που προέρχεται από τον εκπαιδευτή. Η τιμωρία έρχεται από εσάς και η ενίσχυση έρχεται από εσάς. Σε καμία από τις δυο περιπτώσεις δεν δουλεύει ο σκύλος «απλά και μόνο για εσάς». Ίσως να χρησιμοποιείτε και το εργαλείο που έχει αποτέλεσμα, είναι εύκολο στη χρήση και βλάπτει λιγότερο.
Η συμπεριφορά καθορίζεται από τις συνέπειες
Πες μου κι εγώ θα ακούσω
Δείξε μου κι εγώ θα δω
Δώσε μου να καταλάβω κι εγώ θα καταλάβω
Οι θετικοί εκπαιδευτές έχουν ένα σλόγκαν: «Επιβράβευσε τις συμπεριφορές που θέλεις, αγνόησε τις άλλες (που δεν θέλεις)».
Γιατί να επιλέξω τη θετική ενίσχυση;
Οι μέθοδοι θετικής εκπαίδευσης είναι οι πιο αποτελεσματικές στην εκπαίδευση των ζώων (αλλά και των ανθρώπων!) επειδή το ζώο παροτρύνεται για να κερδίσει μια ανταμοιβή. Οι τεχνικές θετικής εκπαίδευσης είναι ένας τρόπος γεμάτος ανθρωπιά για να εκπαιδεύσουμε τα ζώα επειδή το ζώο δεν τιμωρείται γιατί κάνει κάτι κακό ή γιατί δεν το κάνει πολύ σωστά. Το ζώο μαθαίνει ότι θα πάρει κάτι καλό γιατί κάνει κάτι ή γιατί, τουλάχιστον, πλησιάζει στη συμπεριφορά. Οι τεχνικές θετικής εκπαίδευσης βοηθάνε στη συνεχή παρότρυνση του ζώου να μάθει και «χτίζουν» την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση!
Οι σκέψεις κάποιων εκπαιδευτών σχετικά με τη θετική ενίσχυση:
«Τα σκυλιά μαθαίνουν από τα άμεσα αποτελέσματα των πράξεών τους και τη συσχέτιση των γεγονότων που συμβαίνουν σε πολύ κοντινή χρονική απόσταση μεταξύ τους» - Jean Donaldson, από το βιβλίο της, Culture Clash.
«Τα οφέλη της θετικής ενίσχυσης είναι φιλική προς το χρήστη και μειώνει το στρες στο ζώο».
«Οι μέθοδοι καταπίεσης κι εξαναγκασμού πυροδοτούν μεγαλύτερα προβλήματα στη συνέχεια» - Ted Turner, από το Behavior International.
«Ένας ενισχυτής είναι οτιδήποτε που όταν συμβαίνει και συνδέεται με μια πράξη, τείνει να αυξήσει την πιθανότητα αυτή η πράξη να επαναληφθεί. Αποστηθίστε αυτή την αρχή. Αυτό είναι το μυστικό της καλής εκπαίδευσης» - Karen Pryor, από το βιβλίο της Don’t Shoot the Dog.
Τα Σκυλιά κάνουν αυτό που έχει Αποτέλεσμα!
Για κάθε «ακατάλληλη» συμπεριφορά που εκδηλώνει ο σκύλος σας, υπάρχει, αντ’ αυτής, μια κατάλληλη συμπεριφορά που θα μπορούσε να κάνει.
Ο στόχος σας είναι να «πιάσετε» τον σκύλο να κάνει κάτι σωστό και να ανταμείψετε απλόχερα τις σωστές συμπεριφορές ώστε να είναι περισσότερο προς όφελος του σκύλου. Αν αρέσει στο σκύλο σας να πηδάει πάνω στους ανθρώπους, αλλά αντ’ αυτού, κάθεται δίπλα σας, χαϊδέψτε τον και επαινέστε τον.
Θέστε Όρια
Καθορίστε τους κανόνες και εμμείνετε σε αυτούς. Βεβαιωθείτε ότι όλα τα μέλη της οικογένειας γνωρίζουν τους κανόνες και ότι είναι πρόθυμοι να τους δεχτούν. Ένας σίγουρος τρόπος για να πονοκεφαλιάσετε είναι να είσαστε ασυνεπείς ως προς το τι περιμένετε από τον σκύλο. Όταν ο σκύλος κάνει κάτι που δεν πρέπει, βοηθήστε τον να κάνει κάτι σωστό αντ’ αυτού. Π.χ. όταν ο σκύλος αρπάζει ένα παπούτσι για να το μασήσει, δώστε του, αντ’ αυτού, ένα παιχνίδι.
Τα σκυλιά είναι πλάσματα συνήθειας
Οι αλλαγές στη ρουτίνα προκαλούν πολλές μη κατάλληλες συμπεριφορές. Διατηρήστε με συνέπεια την ώρα φαγητού, παιχνιδιού και ευκαιριών για «λέρωμα» κάθε μέρα. Το εσωτερικό ρολόϊ του σκύλου σας είναι αρκετά ακριβές. Πώς γνωρίζουν πάντα ότι ένα μέλος της οικογένειας θα έρθει σπίτι σύντομα; Είναι εκπληκτικά!
Και λίγη πρόληψη!
Πολλά προβλήματα συμπεριφοράς είναι προβλέψιμα. Καθίστε και σκεφτείτε το για ένα λεπτό. Μπορείτε να κάνετε μια λίστα με το πότε θα συμβεί η προβληματική συμπεριφορά; Μετά, να είσαστε προετοιμασμένοι και αναλάβετε τον έλεγχο! Προλάβετε το σκύλο από το να έχει τη δυνατότητα να εκδηλώσει μια τέτοια συμπεριφορά.
Δεν μπορείς να αναγκάσεις ένα σκύλο να θέλει να είναι μαζί σου, αλλά μπορείς να γίνεις ο ίδιος αναγκαίος στον σκύλο.
• Πόση προσοχή του δίνεις; (υποθέτω πως του δίνεις πολύ…)
• Ποιος τον ταΐζει;
• Πώς;
• Ποιος τον βγάζει βόλτα;
• Πού;
• Ποιος παίζει μαζί του;
• Με τι;
• Ποιος τον εκπαιδεύει;
• Πού και με τι τρόπο;
Η θεωρία της θετικής ενίσχυσης (θετικής εκπαίδευσης) βασίζεται σε ένα κύριο κανόνα:
ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι (το ίδιο ισχύει και για τα ζώα με αυτή τη θεωρία) κάνουν πράγματα επειδή ξέρουν ότι άλλα πράγματα θα επακολουθήσουν. Έτσι, βάσει του είδους της συνέπειας που θα ακολουθήσει, οι άνθρωποι προσφέρουν κάποιες συμπεριφορές και αποφεύγουν άλλες.
Τα μειονεκτήματα της τιμωρίας
Η τιμωρία μπορεί να είναι λεκτική ή σωματική και σημαίνει να δίνεις στο ζώο σου κάτι δυσάρεστο αμέσως μετά αφού κάνει κάτι που δεν θέλεις να κάνει.
- Η τιμωρία κάνει λιγότερο πιθανή την επανάληψη της συμπεριφοράς αλλά δεν την εξαλείφει.
- Η τιμωρία μπορεί να διαβρώσει την εμπιστοσύνη του σκύλου σου προς εσένα.
- Ο σκύλος μπορεί να γίνει φοβικός, να μη σε εμπιστεύεται και/ή επιθετικός, κάτι που το μόνο που θα κάνει, θα είναι να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα συμπεριφοράς.
- Η σωματική τιμωρία, δηλ, κάτι που κάνει το σκύλο να νιώθει δυσφορία ή πόνο, μπορεί να προκαλέσει το σκύλο να δαγκώσει για να υπερασπιστεί τον εαυτό του.
- Η τιμωρία μπορεί να συσχετιστεί με άλλα ερεθίσματα, συμπερι-λαμβανομένων ανθρώπων, που είναι παρόντα όταν συμβαίνει η τιμωρία. Π.χ. ένα ζώο που τιμωρείται επειδή πλησίασε πολύ κοντά σε ένα μικρό παιδί μπορεί να γίνει φοβικό ή επιθετικό προς αυτό το παιδί και προς άλλα ή και όλα γενικά, τα παιδιά.
Γι’ αυτό, η σωματική τιμωρία είναι όχι μόνο κακή για το ζώο σας, αλλά και για εσάς και για τους άλλους.
«Η καλή/σωστή εκπαίδευση χρειάζεται μια ευγενική καρδιά καθώς κι ένα ήρεμο και καλά ενημερωμένο κεφάλι…» - Konrad Most
Η παροχή κατάλληλης κοινωνικοποίησης και
εκπαίδευσης στο σκύλο σας είναι ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ.
Αν δεν μπορείτε ή δεν είστε πρόθυμοι να επενδύσετε το χρόνο και την προσπάθεια για να εκπαιδεύσετε και να κοινωνικοποιήσετε το σκύλο σας, ΣΚΕΦΤΕΙΤΕ ΞΑΝΑ ΑΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΡΕΤΕ ΣΚΥΛΟ.
Με το να ασχοληθείτε οι ίδιοι άμεσα με την εκπαίδευση του σκύλου σας, όχι μόνο θα μάθετε σημαντικά και πρακτικά εκπαιδευτικά τρικ, τεχνικές και πληροφορίες σχετικά με τη συμπεριφορά του σκύλου, αλλά, θα σας παρέχει επίσης, μια δυνατότητα να περάσετε λίγο επικεντρωμένο, «ποιοτικό χρόνο» με το σκύλο σας.
Μάθετε να ηρεμείτε τον σκύλο σας.
Αν παίζετε με τον σκύλο σας και το παιχνίδι παρουσιάσει ένταση, ή αν ο σκύλος σας παίζει με άλλα σκυλιά και το παιχνίδι γίνει πιο «ζόρικο», δώστε ένα «τάϊμ άουτ» στο σκύλο σας με το να σταματήσετε το παιχνίδι και να του δώσετε ένα κόκκαλο να ασχοληθεί ή με το να τον βάλετε για 5 λεπτά σε ένα άλλο δωμάτιο. Αν είσαστε συνεπείς με αυτή την τακτική, ο σκύλος σας σύντομα θα μάθει να ελέγχει τη συμπεριφορά του για να συνεχίσει η διασκέδαση.
Δώστε στο σκύλο σας πολύ προσοχή, άσκηση, παίξτε μαζί του και χτενίστε τον/φροντίστε τον.
Πολλά προβλήματα συμπεριφοράς οφείλονται σε ανεπαρκή άσκηση και καθαρή ανία. Τα σκυλιά είναι κοινωνικά ζώα και έχουν ανάγκη από άσκηση (κάποιες φυλές περισσότερο από κάποιες άλλες). Αν ο σκύλος σας σας «τρελαίνει», προσπαθήστε να σηκώνεστε μισή ώρα νωρίτερα κάθε μέρα και να τον βγάζετε μια βόλτα ή για τρέξιμο. Θα εκπλαγείτε με την αλλαγή που θα δείτε στο σκύλο σας! Οι περισσό-τερες φυλές «δημιουργήθηκαν» για να εκτελούν ένα καθήκον (μια εργασία) και αν δεν τους «αναθέσετε μια δουλειά» να κάνουν, θα εφεύρουν μια δική τους!
Ενισχύστε ότι σας αρέσει
Βεβαιωθείτε ότι δίνετε με σαφήνεια στο σκύλο σας να καταλάβει ποιες συμπεριφορές σας αρέσουν! Κάποιος περνάει έξω από το παράθυρό σας και ο σκύλος σας δεν του γάβγισε; «Τι καλό παιδί!» Μια ενίσχυση μπορεί να είναι μια λιχουδιά, ένας έπαινος, ένα τρίψιμο στο αυτί, το πέταγμα της μπάλας, …… οτιδήποτε. Αν το να είναι «κακό παιδί» είναι ο μόνος τρόπος που καταφέρνει ο σκύλος σας να σας κάνει να του δώσετε προσοχή, τότε να περιμένετε ότι θα είναι πολύ άτακτος!
Αγνοήστε ότι δεν σας αρέσει (ή κάντε το να σταματήσει να έχει αποτέλεσμα για το σκύλο).
Εκτός κι αν η συμπεριφορά είναι επικίνδυνη ή πραγματικά καταστροφική, αγνοήστε τις συμπεριφορές που δεν σας αρέσουν. Και κατανοήστε ότι οποιαδήποτε προσοχή από μέρους σας είναι ενισχυτική! Οι φωνές, τα χτυπήματα, τα σπρωξίματα είναι όλα μορφές προσοχής, την οποία φυσιολογικά, αποζητά ο σκύλος σας. Μια πολύ πιο αποτελεσματική μέθοδος εκπαίδευσης είναι να αγνοείτε τις ανεπιθύμητες συμπεριφορές. Αν η συμπεριφορά αυτή είναι κάτι που ο σκύλος σας κάνει για πολύ καιρό και κάθε φορά κερδίζει την προσοχή σας, τότε μπορείτε να περιμένετε ότι θα χειροτερέψει προτού σταματήσει. (Αυτό ονομάζεται «extinction burst», δηλ. έκρηξη πριν την εξάλειψη, όπου ο σκύλος δοκιμάζει εντονότερα τη συμπεριφορά με την οποία μέχρι τώρα κέρδιζε την προσοχή σας, προτού τη σταματήσει). Επιμείνετε! Τελικά, θα εγκαταλείψει τις προσπάθειές του, έχοντας μάθει ότι πλέον, αυτή η συμπεριφορά δεν έχει αποτέλεσμα. Η συμπεριφορά θα έχει εξαλειφθεί.
ΠΡΟΣΟΧΗ!! Αν αγνοήσετε κάποια συμπεριφορά για λίγο καιρό και μετά ενδώσετε, θα του έχετε μάθει ότι πρέπει να γίνει πραγματικά ενοχλητικός για να κερδίσει την προσοχή σας!
Φυσικά, κάποιες συμπεριφορές ενισχύονται χωρίς την προσοχή σας, π.χ. το ανέβασμα στους πάγκους για να «κλέψει» φαγητό, το γάβγισμα προς τους γείτονες, το κυνηγητό των αυτοκινήτων, το ψάξιμο στο σκουπιδοτενεκέ, κλπ. Γι’ αυτό, κάντε ότι καλύτερο μπορείτε για να διαχειριστείτε το περιβάλλον έτσι ώστε αυτές οι συμπεριφορές είτε να γίνουν αδύνατον να τις κάνει ο σκύλος (βάλτε το σκουπιδοτενεκέ σε ένα ντουλάπι, μην τον αφήνετε ελεύθερο ώστε να κυνηγάει τα αυτοκίνητα) ή να σταματήσουν να έχουν αποτέλεσμα για το σκύλο (αν δεν υπάρχουν τρόφιμα πάνω στον πάγκο, θα σταματήσει να ασχολείται με το να ανεβαίνει στον πάγκο).
Εκπαιδεύστε τον σε επιθυμητές συμπεριφορές
Κατανοήστε ότι ο σκύλος σας είναι σκύλος!
Να θυμάστε πως, όλα όσα κάνουν τα σκυλιά και δεν αρέσουν σε μας – δάγκωμα, γάβγισμα, πήδημα επάνω μας, «λέρωμα» μέσα στο σπίτι, μάσημα αντικειμένων, κλπ. – είναι απόλυτα φυσιολογικές σκυλίσιες συμπεριφορές! Αν θέλουμε τα σκυλιά μας να σταματήσουν να κάνουν αυτά τα πράγματα, τότε, είναι απολύτως δική μας ευθύνη να τα εκπαιδεύσουμε να μην τα κάνουν. Δεν είναι δίκαιο να περιμένουμε από το σκύλο μας να «ξέρει» ή να μάθει να σταματήσει να κάνει κάτι τόσο φυσιολογικό, επειδή τον «πιάσαμε» και τον τιμωρήσαμε κάποιες φορές. Αντ’ αυτού, βεβαιωθείτε ότι ο σκύλος σας ασκείται αρκετά και έχει κατάλληλα πράγματα για να δαγκώνει (χοντρά κόκκαλα από το χασάπη, ειδικά κόκκαλα από pet shop, κλπ). Αν ένα πρόβλημα συμπεριφοράς συνεχίζει, τότε κατανοήστε ότι το φταίξιμο ανήκει στη δική σας εκπαίδευση και διαχείριση (ή την έλλειψη αυτών). Έτσι, βρείτε το χρόνο να σκεφτείτε τη συμπεριφορά και το τι μπορείτε να κάνετε για να αλλάξετε τα πράγματα. Μην περιμένετε ο σκύλος σας να ενεργεί σαν τη Λάσση, γιατί η «Λάσση» δεν υπήρξε ποτέ στην πραγματικότητα. Ήταν απλά ένα καλά εκπαιδευμένο Collie, με έναν έξυπνο εκπαιδευτή ο οποίος ήταν δίπλα της αλλά απλά, δεν τον έδειχνε η κάμερα.
Εκπαίδευση Σκύλων: Σκεφτείτε Θετικά!
Η εκπαίδευση σκύλων θα πρέπει να είναι μια διασκεδαστική κι ευχάριστη εμπειρία για τον σκύλο σας και για εσάς. Άλλωστε, θέλουμε να αρέσει στους τετράποδους συντρόφους μας να ζούνε μαζί μας τόσο όσο αρέσει και σε μας να ζούμε μαζί τους!
Κατερίνα Χατζηγιάννη
Θετική Εκπαιδεύτρια Σκύλων
Μια Εκπαιδευτική Επανάσταση
Τα τελευταία χρόνια μια επανάσταση συμβαίνει στον κόσμο της εκπαίδευσης σκύλων. Μια πραγματική αλλαγή λαμβάνει χώρα.
Η παραδοσιακή εκπαίδευση ήταν ανταγωνιστική. Ο σκύλος έπρεπε να ελέγχεται με κάθε τρόπο. Η άσχημη συμπεριφορά έπρεπε να διορθώνεται. Στην πραγματικότητα, όλη η επικέντρωση ήταν στην παρακολούθηση για λάθη και την τιμωρία γι’ αυτά.
Τα πράγματα βελτιώθηκαν λίγο για τα σκυλιά όταν οι άνθρωποι έμαθαν να «Επαινούν» μετά από κάθε διόρθωση.
Έπειτα, αναπτύχθηκαν μέθοδοι «παρότρυνσης» - «κινήτρων», κάποιες από τις οποίες υποστήριζαν τη χρήση παιχνιδιών μέχρι και φαγητού, συνήθως μετά τη διόρθωση. Μόλις οι σκύλοι «ήξεραν» τι να κάνουν, χρειαζόταν να «προστατευτούν» (πρόληψη για να μην κάνουν λάθη).
Ο Milo Pearsall και ο Δρ Ian Dunbar, Άγγλος κτηνίατρος που ζει στις ΗΠΑ, συνέβαλαν στην κατάρριψη του μύθου ότι δεν μπορεί κάποιος να εκπαιδεύει σκυλιά πριν να γίνουν έξι μηνών. Η εφηβεία είναι η δυσκολότερη περίοδος για να αρχίσεις την εκπαίδευση ενός σκύλου! (Με τις σκληρές μεθόδους που χρησιμοποιούσαν παλιότερα, ένα κουτάβι δεν θα ήταν αρκετά δυνατό (σωματικά) για να αντέξει στην εκπαίδευση).
Ευτυχώς, κάποιοι εκπαιδευτές με ανοιχτό μυαλό, άρχισαν να παρακολουθούν τους ανθρώπους που εκπαίδευαν άλλα είδη, κι ιδιαίτερα τους εκπαιδευτές θαλάσσιων θηλαστικών. Εδώ και δεκαετίες, οι Bailey και η Karen Pryor και άλλοι, εκπαιδεύουν δελφίνια που κολυμπάνε ελεύθερα. Γάτες, πουλιά και δελφίνια είχαν εκπαιδευτεί χωρίς περιορισμούς για διάφορους στρατιωτικούς σκοπούς στις δεκαετίες του 40 και 50, ένα έργο που μόλις τώρα βλέπει το φως της δημοσιότητας, καθώς πριν θεωρούταν απόρρητο.
Αυτό το νέο είδος εκπαίδευσης, η Θετική Εκπαίδευση, ενθαρρύνει το σκύλο σας να σκέφτεται ενώ μαθαίνει και εξαλείφει την ανάγκη για διορθώσεις (όπως χτύπημα, απότομο τράβηγμα του λουριού ή φωνές στο ζώο).
Η Θετική Εκπαίδευση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να διδάξουμε απλές συμπεριφορές όπως το «κάτσε», το «ξάπλα», ή πιο πολύπλοκες συμπεριφορές όπως τρικ ή ασκήσεις ακρίβειας για agility. Μπορεί επίσης, να χρησιμοποιηθεί σε πολλά προβλήματα συμπεριφοράς όπως η επιθετικότητα κι ο φόβος. Καθώς αυτή η μέθοδος δεν περιέχει βία ή πόνο, είναι ιδανική για χρήση με νευρικά ή φοβικά καθώς και επιθετικά ζώα. Τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη Θετική Εκπαίδευση καθώς δεν περιέχει σπρώξιμο ή τράβηγμα του ζώου.
«Η εκπαίδευση είναι εύκολη αλλά δεν είναι απλή» - Bob Bailey
ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΘΕΤΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ
Η Θετική Ενίσχυση δεν είναι το ίδιο με τον σωματικό εξαναγκασμό ή καταπίεση του σκύλου για να κάνει κάτι και μετά να του δίνουμε μια λιχουδιά ή έπαινο. Για παράδειγμα, ο εκπαιδευτής που τραβάει προς τα πάνω το λουρί του σκύλου ενώ σπρώχνει προς τα κάτω το πίσω μέρος του σκύλου μέχρι που ο σκύλος να αναγκαστεί σωματικά να κάτσει, και μετά λέει «καλό σκυλί», ή «μπράβο», ή δίνει στο σκύλο μια λιχουδιά, δεν χρησιμοποιεί θετική ενίσχυση. Όταν ασκούμε πίεση σωματική ή εξαναγκάζουμε ή «διορθώνουμε» ένα σκύλο για να τον κάνουμε να κάνει μια συμπεριφορά, ο σκύλος το κάνει για να αποφύγει την τιμωρία (σε αντίθεση με το να το κάνει για να κερδίσει την ενίσχυση).
Όταν χρησιμοποιούμε τιμωρία για να κάνουμε ένα σκύλο να κάνει μια συμπεριφορά, η τιμωρία είναι αυτή που παράγει τη συμπεριφορά. Ο σκύλος δεν έχει μάθει να κάνει τη συμπεριφορά από μόνος του. Στην απουσία της τιμωρίας, συχνά, ο σκύλος δεν θα κάνει τη συμπεριφορά. Για παράδειγμα, ένας σκύλος που εκπαιδεύεται με τη χρήση τιμωρίας, συχνά δεν θα υπακούσει μια εντολή όταν βρίσκεται μακριά μας και δεν τον φτάνουμε ή όταν του βγάλουμε το «εκπαιδευτικό» κολλάρο (πνίχτης, λουρί με ηλεκτρισμό). Επίσης, ένας τέτοιος σκύλος συχνά, μαθαίνει να αποφεύγει τον εκπαιδευτή επειδή για τον σκύλο, αυτός είναι η πηγή της δυσφορίας και των δυσάρεστων εμπειριών.
ΤΑ ΣΚΥΛΙΑ «ΔΟΥΛΕΥΟΥΝ» ΕΙΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΚΕΡΔΙΣΟΥΝ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΕΙΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΦΥΓΟΥΝ ΤΗΝ ΤΙΜΩΡΙΑ
Τα σκυλιά «δουλεύουν» είτε για να κερδίσουν την ενίσχυση είτε για να αποφύγουν την τιμωρία – τα σκυλιά κάνουν αυτό που έχει αποτέλεσμα (αποδίδει) για ΑΥΤΑ. Κάποιοι άνθρωποι προτιμούν να εκπαιδεύσουν τον σκύλο τους χρησιμοποιώντας την τιμωρία αντί της ενίσχυσης. Μια συνηθισμένη εξήγηση που δίνουν γι’ αυτό, είναι ότι δεν θέλουν ο σκύλος τους «να δουλεύει για φαγητό», αλλά θέλουν «να δουλεύει γι’ αυτούς» ή «για να τους ευχαριστήσει».
Κατά παράδοξο τρόπο, αυτοί οι άνθρωποι χρησιμοποιούν την τιμωρία για να εκπαιδεύσουν τον σκύλο τους. Δεν καταφέρνουν να συνειδητοποιήσουν ότι απλά, η μη χρήση φαγητού στην εκπαίδευση, δεν σημαίνει ότι ο σκύλος «δουλεύει γι’ αυτούς» αλλά σημαίνει ότι ο σκύλος δουλεύει για να αποφύγει την τιμωρία από τον εκπαιδευτή. Σκεφτείτε το, οι εκπαιδευτές που δεν χρησιμοποιούν φαγητό για την εκπαίδευση, χρησιμοποιούν πνίχτες, αγκαθωτά κολλάρα, ηλεκτρικά κολλάρα, φωνάζουν στο σκύλο, χτυπάνε τον σκύλο, χρησιμοποιούν «διορθώσεις», κ.ά. Κανείς δε λέει «Βγάλτε το κολλάρο και το λουρί και απλά πείτε στον σκύλο σας τι θέλετε – αυτός θέλει να σας ευχαριστήσει και θα το κάνει απλά και μόνο επειδή το ζητάτε».
Επειδή απλά, η πηγή της τιμωρίας προέρχεται από τον εκπαιδευτή δεν σημαίνει ότι ο σκύλος δουλεύει «για» τον εκπαιδευτή – ο σκύλος δουλεύει για να αποφύγει την τιμωρία που προέρχεται από τον εκπαιδευτή. Η τιμωρία έρχεται από εσάς και η ενίσχυση έρχεται από εσάς. Σε καμία από τις δυο περιπτώσεις δεν δουλεύει ο σκύλος «απλά και μόνο για εσάς». Ίσως να χρησιμοποιείτε και το εργαλείο που έχει αποτέλεσμα, είναι εύκολο στη χρήση και βλάπτει λιγότερο.
Η συμπεριφορά καθορίζεται από τις συνέπειες
Πες μου κι εγώ θα ακούσω
Δείξε μου κι εγώ θα δω
Δώσε μου να καταλάβω κι εγώ θα καταλάβω
Οι θετικοί εκπαιδευτές έχουν ένα σλόγκαν: «Επιβράβευσε τις συμπεριφορές που θέλεις, αγνόησε τις άλλες (που δεν θέλεις)».
Γιατί να επιλέξω τη θετική ενίσχυση;
Οι μέθοδοι θετικής εκπαίδευσης είναι οι πιο αποτελεσματικές στην εκπαίδευση των ζώων (αλλά και των ανθρώπων!) επειδή το ζώο παροτρύνεται για να κερδίσει μια ανταμοιβή. Οι τεχνικές θετικής εκπαίδευσης είναι ένας τρόπος γεμάτος ανθρωπιά για να εκπαιδεύσουμε τα ζώα επειδή το ζώο δεν τιμωρείται γιατί κάνει κάτι κακό ή γιατί δεν το κάνει πολύ σωστά. Το ζώο μαθαίνει ότι θα πάρει κάτι καλό γιατί κάνει κάτι ή γιατί, τουλάχιστον, πλησιάζει στη συμπεριφορά. Οι τεχνικές θετικής εκπαίδευσης βοηθάνε στη συνεχή παρότρυνση του ζώου να μάθει και «χτίζουν» την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση!
Οι σκέψεις κάποιων εκπαιδευτών σχετικά με τη θετική ενίσχυση:
«Τα σκυλιά μαθαίνουν από τα άμεσα αποτελέσματα των πράξεών τους και τη συσχέτιση των γεγονότων που συμβαίνουν σε πολύ κοντινή χρονική απόσταση μεταξύ τους» - Jean Donaldson, από το βιβλίο της, Culture Clash.
«Τα οφέλη της θετικής ενίσχυσης είναι φιλική προς το χρήστη και μειώνει το στρες στο ζώο».
«Οι μέθοδοι καταπίεσης κι εξαναγκασμού πυροδοτούν μεγαλύτερα προβλήματα στη συνέχεια» - Ted Turner, από το Behavior International.
«Ένας ενισχυτής είναι οτιδήποτε που όταν συμβαίνει και συνδέεται με μια πράξη, τείνει να αυξήσει την πιθανότητα αυτή η πράξη να επαναληφθεί. Αποστηθίστε αυτή την αρχή. Αυτό είναι το μυστικό της καλής εκπαίδευσης» - Karen Pryor, από το βιβλίο της Don’t Shoot the Dog.
Τα Σκυλιά κάνουν αυτό που έχει Αποτέλεσμα!
Για κάθε «ακατάλληλη» συμπεριφορά που εκδηλώνει ο σκύλος σας, υπάρχει, αντ’ αυτής, μια κατάλληλη συμπεριφορά που θα μπορούσε να κάνει.
Ο στόχος σας είναι να «πιάσετε» τον σκύλο να κάνει κάτι σωστό και να ανταμείψετε απλόχερα τις σωστές συμπεριφορές ώστε να είναι περισσότερο προς όφελος του σκύλου. Αν αρέσει στο σκύλο σας να πηδάει πάνω στους ανθρώπους, αλλά αντ’ αυτού, κάθεται δίπλα σας, χαϊδέψτε τον και επαινέστε τον.
Θέστε Όρια
Καθορίστε τους κανόνες και εμμείνετε σε αυτούς. Βεβαιωθείτε ότι όλα τα μέλη της οικογένειας γνωρίζουν τους κανόνες και ότι είναι πρόθυμοι να τους δεχτούν. Ένας σίγουρος τρόπος για να πονοκεφαλιάσετε είναι να είσαστε ασυνεπείς ως προς το τι περιμένετε από τον σκύλο. Όταν ο σκύλος κάνει κάτι που δεν πρέπει, βοηθήστε τον να κάνει κάτι σωστό αντ’ αυτού. Π.χ. όταν ο σκύλος αρπάζει ένα παπούτσι για να το μασήσει, δώστε του, αντ’ αυτού, ένα παιχνίδι.
Τα σκυλιά είναι πλάσματα συνήθειας
Οι αλλαγές στη ρουτίνα προκαλούν πολλές μη κατάλληλες συμπεριφορές. Διατηρήστε με συνέπεια την ώρα φαγητού, παιχνιδιού και ευκαιριών για «λέρωμα» κάθε μέρα. Το εσωτερικό ρολόϊ του σκύλου σας είναι αρκετά ακριβές. Πώς γνωρίζουν πάντα ότι ένα μέλος της οικογένειας θα έρθει σπίτι σύντομα; Είναι εκπληκτικά!
Και λίγη πρόληψη!
Πολλά προβλήματα συμπεριφοράς είναι προβλέψιμα. Καθίστε και σκεφτείτε το για ένα λεπτό. Μπορείτε να κάνετε μια λίστα με το πότε θα συμβεί η προβληματική συμπεριφορά; Μετά, να είσαστε προετοιμασμένοι και αναλάβετε τον έλεγχο! Προλάβετε το σκύλο από το να έχει τη δυνατότητα να εκδηλώσει μια τέτοια συμπεριφορά.
Δεν μπορείς να αναγκάσεις ένα σκύλο να θέλει να είναι μαζί σου, αλλά μπορείς να γίνεις ο ίδιος αναγκαίος στον σκύλο.
• Πόση προσοχή του δίνεις; (υποθέτω πως του δίνεις πολύ…)
• Ποιος τον ταΐζει;
• Πώς;
• Ποιος τον βγάζει βόλτα;
• Πού;
• Ποιος παίζει μαζί του;
• Με τι;
• Ποιος τον εκπαιδεύει;
• Πού και με τι τρόπο;
Η θεωρία της θετικής ενίσχυσης (θετικής εκπαίδευσης) βασίζεται σε ένα κύριο κανόνα:
ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι (το ίδιο ισχύει και για τα ζώα με αυτή τη θεωρία) κάνουν πράγματα επειδή ξέρουν ότι άλλα πράγματα θα επακολουθήσουν. Έτσι, βάσει του είδους της συνέπειας που θα ακολουθήσει, οι άνθρωποι προσφέρουν κάποιες συμπεριφορές και αποφεύγουν άλλες.
Τα μειονεκτήματα της τιμωρίας
Η τιμωρία μπορεί να είναι λεκτική ή σωματική και σημαίνει να δίνεις στο ζώο σου κάτι δυσάρεστο αμέσως μετά αφού κάνει κάτι που δεν θέλεις να κάνει.
- Η τιμωρία κάνει λιγότερο πιθανή την επανάληψη της συμπεριφοράς αλλά δεν την εξαλείφει.
- Η τιμωρία μπορεί να διαβρώσει την εμπιστοσύνη του σκύλου σου προς εσένα.
- Ο σκύλος μπορεί να γίνει φοβικός, να μη σε εμπιστεύεται και/ή επιθετικός, κάτι που το μόνο που θα κάνει, θα είναι να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα συμπεριφοράς.
- Η σωματική τιμωρία, δηλ, κάτι που κάνει το σκύλο να νιώθει δυσφορία ή πόνο, μπορεί να προκαλέσει το σκύλο να δαγκώσει για να υπερασπιστεί τον εαυτό του.
- Η τιμωρία μπορεί να συσχετιστεί με άλλα ερεθίσματα, συμπερι-λαμβανομένων ανθρώπων, που είναι παρόντα όταν συμβαίνει η τιμωρία. Π.χ. ένα ζώο που τιμωρείται επειδή πλησίασε πολύ κοντά σε ένα μικρό παιδί μπορεί να γίνει φοβικό ή επιθετικό προς αυτό το παιδί και προς άλλα ή και όλα γενικά, τα παιδιά.
Γι’ αυτό, η σωματική τιμωρία είναι όχι μόνο κακή για το ζώο σας, αλλά και για εσάς και για τους άλλους.
«Η καλή/σωστή εκπαίδευση χρειάζεται μια ευγενική καρδιά καθώς κι ένα ήρεμο και καλά ενημερωμένο κεφάλι…» - Konrad Most
Η παροχή κατάλληλης κοινωνικοποίησης και
εκπαίδευσης στο σκύλο σας είναι ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ.
Αν δεν μπορείτε ή δεν είστε πρόθυμοι να επενδύσετε το χρόνο και την προσπάθεια για να εκπαιδεύσετε και να κοινωνικοποιήσετε το σκύλο σας, ΣΚΕΦΤΕΙΤΕ ΞΑΝΑ ΑΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΡΕΤΕ ΣΚΥΛΟ.
Με το να ασχοληθείτε οι ίδιοι άμεσα με την εκπαίδευση του σκύλου σας, όχι μόνο θα μάθετε σημαντικά και πρακτικά εκπαιδευτικά τρικ, τεχνικές και πληροφορίες σχετικά με τη συμπεριφορά του σκύλου, αλλά, θα σας παρέχει επίσης, μια δυνατότητα να περάσετε λίγο επικεντρωμένο, «ποιοτικό χρόνο» με το σκύλο σας.
Μάθετε να ηρεμείτε τον σκύλο σας.
Αν παίζετε με τον σκύλο σας και το παιχνίδι παρουσιάσει ένταση, ή αν ο σκύλος σας παίζει με άλλα σκυλιά και το παιχνίδι γίνει πιο «ζόρικο», δώστε ένα «τάϊμ άουτ» στο σκύλο σας με το να σταματήσετε το παιχνίδι και να του δώσετε ένα κόκκαλο να ασχοληθεί ή με το να τον βάλετε για 5 λεπτά σε ένα άλλο δωμάτιο. Αν είσαστε συνεπείς με αυτή την τακτική, ο σκύλος σας σύντομα θα μάθει να ελέγχει τη συμπεριφορά του για να συνεχίσει η διασκέδαση.
Δώστε στο σκύλο σας πολύ προσοχή, άσκηση, παίξτε μαζί του και χτενίστε τον/φροντίστε τον.
Πολλά προβλήματα συμπεριφοράς οφείλονται σε ανεπαρκή άσκηση και καθαρή ανία. Τα σκυλιά είναι κοινωνικά ζώα και έχουν ανάγκη από άσκηση (κάποιες φυλές περισσότερο από κάποιες άλλες). Αν ο σκύλος σας σας «τρελαίνει», προσπαθήστε να σηκώνεστε μισή ώρα νωρίτερα κάθε μέρα και να τον βγάζετε μια βόλτα ή για τρέξιμο. Θα εκπλαγείτε με την αλλαγή που θα δείτε στο σκύλο σας! Οι περισσό-τερες φυλές «δημιουργήθηκαν» για να εκτελούν ένα καθήκον (μια εργασία) και αν δεν τους «αναθέσετε μια δουλειά» να κάνουν, θα εφεύρουν μια δική τους!
Ενισχύστε ότι σας αρέσει
Βεβαιωθείτε ότι δίνετε με σαφήνεια στο σκύλο σας να καταλάβει ποιες συμπεριφορές σας αρέσουν! Κάποιος περνάει έξω από το παράθυρό σας και ο σκύλος σας δεν του γάβγισε; «Τι καλό παιδί!» Μια ενίσχυση μπορεί να είναι μια λιχουδιά, ένας έπαινος, ένα τρίψιμο στο αυτί, το πέταγμα της μπάλας, …… οτιδήποτε. Αν το να είναι «κακό παιδί» είναι ο μόνος τρόπος που καταφέρνει ο σκύλος σας να σας κάνει να του δώσετε προσοχή, τότε να περιμένετε ότι θα είναι πολύ άτακτος!
Αγνοήστε ότι δεν σας αρέσει (ή κάντε το να σταματήσει να έχει αποτέλεσμα για το σκύλο).
Εκτός κι αν η συμπεριφορά είναι επικίνδυνη ή πραγματικά καταστροφική, αγνοήστε τις συμπεριφορές που δεν σας αρέσουν. Και κατανοήστε ότι οποιαδήποτε προσοχή από μέρους σας είναι ενισχυτική! Οι φωνές, τα χτυπήματα, τα σπρωξίματα είναι όλα μορφές προσοχής, την οποία φυσιολογικά, αποζητά ο σκύλος σας. Μια πολύ πιο αποτελεσματική μέθοδος εκπαίδευσης είναι να αγνοείτε τις ανεπιθύμητες συμπεριφορές. Αν η συμπεριφορά αυτή είναι κάτι που ο σκύλος σας κάνει για πολύ καιρό και κάθε φορά κερδίζει την προσοχή σας, τότε μπορείτε να περιμένετε ότι θα χειροτερέψει προτού σταματήσει. (Αυτό ονομάζεται «extinction burst», δηλ. έκρηξη πριν την εξάλειψη, όπου ο σκύλος δοκιμάζει εντονότερα τη συμπεριφορά με την οποία μέχρι τώρα κέρδιζε την προσοχή σας, προτού τη σταματήσει). Επιμείνετε! Τελικά, θα εγκαταλείψει τις προσπάθειές του, έχοντας μάθει ότι πλέον, αυτή η συμπεριφορά δεν έχει αποτέλεσμα. Η συμπεριφορά θα έχει εξαλειφθεί.
Φυσικά, κάποιες συμπεριφορές ενισχύονται χωρίς την προσοχή σας, π.χ. το ανέβασμα στους πάγκους για να «κλέψει» φαγητό, το γάβγισμα προς τους γείτονες, το κυνηγητό των αυτοκινήτων, το ψάξιμο στο σκουπιδοτενεκέ, κλπ. Γι’ αυτό, κάντε ότι καλύτερο μπορείτε για να διαχειριστείτε το περιβάλλον έτσι ώστε αυτές οι συμπεριφορές είτε να γίνουν αδύνατον να τις κάνει ο σκύλος (βάλτε το σκουπιδοτενεκέ σε ένα ντουλάπι, μην τον αφήνετε ελεύθερο ώστε να κυνηγάει τα αυτοκίνητα) ή να σταματήσουν να έχουν αποτέλεσμα για το σκύλο (αν δεν υπάρχουν τρόφιμα πάνω στον πάγκο, θα σταματήσει να ασχολείται με το να ανεβαίνει στον πάγκο).
Εκπαιδεύστε τον σε επιθυμητές συμπεριφορές
Κατανοήστε ότι ο σκύλος σας είναι σκύλος!
Να θυμάστε πως, όλα όσα κάνουν τα σκυλιά και δεν αρέσουν σε μας – δάγκωμα, γάβγισμα, πήδημα επάνω μας, «λέρωμα» μέσα στο σπίτι, μάσημα αντικειμένων, κλπ. – είναι απόλυτα φυσιολογικές σκυλίσιες συμπεριφορές! Αν θέλουμε τα σκυλιά μας να σταματήσουν να κάνουν αυτά τα πράγματα, τότε, είναι απολύτως δική μας ευθύνη να τα εκπαιδεύσουμε να μην τα κάνουν. Δεν είναι δίκαιο να περιμένουμε από το σκύλο μας να «ξέρει» ή να μάθει να σταματήσει να κάνει κάτι τόσο φυσιολογικό, επειδή τον «πιάσαμε» και τον τιμωρήσαμε κάποιες φορές. Αντ’ αυτού, βεβαιωθείτε ότι ο σκύλος σας ασκείται αρκετά και έχει κατάλληλα πράγματα για να δαγκώνει (χοντρά κόκκαλα από το χασάπη, ειδικά κόκκαλα από pet shop, κλπ). Αν ένα πρόβλημα συμπεριφοράς συνεχίζει, τότε κατανοήστε ότι το φταίξιμο ανήκει στη δική σας εκπαίδευση και διαχείριση (ή την έλλειψη αυτών). Έτσι, βρείτε το χρόνο να σκεφτείτε τη συμπεριφορά και το τι μπορείτε να κάνετε για να αλλάξετε τα πράγματα. Μην περιμένετε ο σκύλος σας να ενεργεί σαν τη Λάσση, γιατί η «Λάσση» δεν υπήρξε ποτέ στην πραγματικότητα. Ήταν απλά ένα καλά εκπαιδευμένο Collie, με έναν έξυπνο εκπαιδευτή ο οποίος ήταν δίπλα της αλλά απλά, δεν τον έδειχνε η κάμερα.
Εκπαίδευση Σκύλων: Σκεφτείτε Θετικά!
Η εκπαίδευση σκύλων θα πρέπει να είναι μια διασκεδαστική κι ευχάριστη εμπειρία για τον σκύλο σας και για εσάς. Άλλωστε, θέλουμε να αρέσει στους τετράποδους συντρόφους μας να ζούνε μαζί μας τόσο όσο αρέσει και σε μας να ζούμε μαζί τους!
Κατερίνα Χατζηγιάννη
Θετική Εκπαιδεύτρια Σκύλων
humane-training.gr
0 σχόλια:
Παρακαλούμε χρησιμοποιείτε ελληνικούς χαρακτήρες. Σχόλια άσχετα με το δημοσιευμένο θέμα θα διαγράφονται.