ΜΕΤΑΓΓΙΣΗ ΑΙΜΑΤΟΣ ΣΕ ΣΚΥΛΟ
Για να γίνει κατανοητό το θέμα των ομάδων αίματος στον σκύλο, θα πούμε πρώτα κάποια πράγματα για το τι ακριβώς ισχύει στον άνθρωπο.
Σε όλα τα θηλαστικά (και όχι μόνο), τα βασικά κύτταρα του αίματος είναι τα ερυθρά και τα λευκά αιμοσφαίρια. Στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων, υπάρχουν κάποιοι παράγοντες, πρωτεϊνικής φύσης, οι οποίοι ονομάζονται συγκολλητινογόνα. Υπάρχουν δύο τύποι συγκολλητινογόνα ο Α και ο Β. Σε έναν άνθρωπο λοιπόν, ή σωστότερα στα αιμοσφαίρια τα ερυθρά ενός ανθρώπου μπορεί να υπάρχει μόνο τα συγκολλητινογόνα Α, ή μόνο τα Β ή και τα Α και τα Β, ή κανένα. Επομένως, ανάλογα με την περίπτωση, λέμε ότι το αίμα των ανθρώπων ταξινομείται σε 4 ομάδες, την Α, την Β, την ΑΒ και την 0. Κάθε ομάδα περιέχει τα συγκολλητινογόνα που την χαρακτηρίζουν, ενώ η ομάδα 0, δεν περιέχει κανένα συγκολλητινογόνο. Πέραν αυτών, το αίμα μιας ομάδας περιέχει και αντισώματα κατά των συγκολλητινογόνων των άλλων ομάδων. Τα αντισώματα αυτά ονομάζονται συγκολλητίνες και βέβαια είναι δύο: η (α) και η (β). Μέχρι εδώ μπορούμε να συνοψίσουμε τις ομάδες αίματος του ανθρώπου ως εξής:
Ομάδα Συγκολλητινογόνα Συγκολλητίνες
ΑΒ Α, Β καμία
Α Α β
Β Β α
0 κανένα α, β
Σύμφωνα λοιπόν με αυτόν τον πίνακα, αν μία μετάγγιση αίματος γίνει χωρίς να ληφθούν υπόψη οι ομάδες του δότη και του δέκτη, τότε είναι πολύ πιθανό οι συγκολλητινογόνες του δέκτη να καταστρέψουν τα αιμοσφαίρια του δότη, με μοιραία αποτελέσματα. Όμως, το πρόβλημα δεν τελειώνει εδώ, γιατί στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων των ανθρώπων υπάρχει και ο παράγοντας ρέζους (Rhesus) ή δεν υπάρχει. Στην πρώτη περίπτωση μιλάμε για άτομα ρέζους θετικά (Rh+) και στην δεύτερη περίπτωση για άτομα ρέζους αρνητικά (Rh-). Πολλαπλές μεταγγίσεις αίματος από Rh+ σε άτομο Rh-, οδηγούν στην δημιουργία αντισωμάτων κατά του Rh+ και προκαλούνται σοβαρές αντιδράσεις από τον οργανισμό του δέκτη. Συνεπώς, εκτός από τις 4 ομάδες που περιγράψαμε πριν, πρέπει να υπολογίσουμε και τον παράγοντα ρέζους κι έτσι οι ομάδες γίνονται 8: (Α+, Α-, Β+, Β-, ΑΒ+, ΑΒ-, 0+, 0-). Η ακριβής γνώση του αίματος του δέκτη, καθορίζει και την ακριβή ομάδα του αίματος του δότη. Η αρχή βρίσκει εφαρμογή στην μετάγγιση αίματος και στις μεταμοσχεύσεις. Συνολικά από 3 παράγοντες (το Α, το Β, και το Rh) προέκυψαν 8 ομάδες. Στον σκύλο τώρα τα πράγματα είναι απείρως πολυπλοκότερα, διότι οι παράγοντες είναι 15 και οι πιθανοί μεταξύ τους συνδυασμοί είναι πολλές χιλιάδες. Εκ πρώτης το όλο σύστημα μοιάζει χαώδες και φαίνεται μάλλον αδύνατη η ταξινόμηση σε ομάδες.
Για να λυθεί το πρόβλημα έγινε μία μεγάλη ομαδοποίηση των διαφορετικών ομάδων με βάση κάποια κοινά τους χαρακτηριστικά και έτσι τώρα πια μιλάμε για συστήματα ομάδων αίματος. Κάθε σύστημα περιέχει πολλές ομάδες αίματος, οι οποίες όμως έχουν πολλούς από τους παράγοντές τους κοινούς. Έχουν τυποποιηθεί 11 (έντεκα) τέτοια συστήματα και οι μεταγγίσεις αίματος μεταξύ σκύλων, το αίμα των οποίων ανήκει στο ίδιο σύστημα θεωρείται σχετικά ασφαλής. Η πρακτική σημασία των ανωτέρω είναι προφανής κατά την μετάγγιση αίματος. Όπως ακριβώς και στον άνθρωπο, έτσι και στην περίπτωση του σκύλου, αν υπάρξει συγκόλληση μεταξύ του αίματος του δότη και του αίματος του δέκτη, τότε οι συνέπειες για τον σκύλο – δέκτη μπορεί να είναι τραγικές. Οπωσδήποτε η μετάγγιση αίματος ήταν κάτι εξαιρετικά σπάνιο στην κλινική πράξη και ακόμα είναι. Όμως, τα τελευταία χρόνια, όλο και πληθαίνουν οι ενδείξεις της. Έτσι, σε περιπτώσεις όπως π.χ. η σοβαρή απώλεια αίματος σε ένα τροχαίο, οι πολύωρες σοβαρές χειρουργικές επεμβάσεις, η έντονη αναιμία, κ.λ.π., μπορούν να αντιμετωπιστούν με μετάγγιση αίματος. Ο σκύλος δότης οφείλει να είναι απόλυτα υγιής, εμβολιασμένος και απαλλαγμένος από ασθένειες όπως π.χ. το καλααζάρ, η ερλιχίωση και η διροφιλαρίωση. Η μέγιστη ποσότητα αίματος που μπορεί να δώσει ανέρχεται σε 10 ml ανά κιλό βάρους. Έτσι, ένα σκύλος βάρους 30 κιλών μπορεί να δώσει μέχρι 300 ml αίματος. Αν ο σκύλος δότης και ο σκύλος δέκτης είναι συγγενείς, η μετάγγιση μπορεί να γίνει με κάποια περιθώρια ασφάλειας. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση όμως, πρώτα μεταγγίζουμε μια μικρή ποσότητα, π.χ. 10 ml και περιμένουμε να δούμε αν θα υπάρξουν τυχόν αντιδράσεις από τον δέκτη, ώστε να προχωρήσουμε στην μετάγγιση και του υπόλοιπου αίματος, με αργό ρυθμό. Αν οι σκύλοι είναι εντελώς ξένοι μεταξύ τους, τότε αναγκαστικά πρέπει να γίνει έλεγχος συγκόλλησης μεταξύ ορών και δειγμάτων αίματος.
Έτσι, άλλο ενδιαφέρον χαρακτηριστικό των ομάδων αίματος του σκύλου έχει να κάνει με την παρατήρηση ότι κάποιες ασθένειες φαίνεται να εμφανίζονται συχνότερα σε σκύλους συγκεκριμένης ομάδας. Μία άλλη παρατήρηση υποδεικνύει ότι και διάφορα χαρακτηριστικά όπως, π.χ. η μυϊκή ανάπτυξη συσχετίζονται με τις ομάδες αίματος. Αυτά βέβαια είναι ακόμη υπό έρευνα, αλλά οι όποιες εξελίξεις θα φέρουν επανάσταση στην εκτροφή σκύλων.
ΜΟΤΟ
• Η ακριβής γνώση του αίματος του δέκτη, καθορίζει και την ακριβή ομάδα του αίματος του δότη.
• Έχουν τυποποιηθεί 11 (έντεκα) τέτοια συστήματα και οι μεταγγίσεις αίματος μεταξύ σκύλων, το αίμα των οποίων ανήκει στο ίδιο σύστημα θεωρείται σχετικά ασφαλής.
• Ο σκύλος δότης οφείλει να είναι απόλυτα υγιής, εμβολιασμένος και απαλλαγμένος από ασθένειες όπως π.χ. το καλααζάρ, η ερλιχίωση και η διροφιλαρίωση.
www.ellif.mylivepage.com
Σε όλα τα θηλαστικά (και όχι μόνο), τα βασικά κύτταρα του αίματος είναι τα ερυθρά και τα λευκά αιμοσφαίρια. Στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων, υπάρχουν κάποιοι παράγοντες, πρωτεϊνικής φύσης, οι οποίοι ονομάζονται συγκολλητινογόνα. Υπάρχουν δύο τύποι συγκολλητινογόνα ο Α και ο Β. Σε έναν άνθρωπο λοιπόν, ή σωστότερα στα αιμοσφαίρια τα ερυθρά ενός ανθρώπου μπορεί να υπάρχει μόνο τα συγκολλητινογόνα Α, ή μόνο τα Β ή και τα Α και τα Β, ή κανένα. Επομένως, ανάλογα με την περίπτωση, λέμε ότι το αίμα των ανθρώπων ταξινομείται σε 4 ομάδες, την Α, την Β, την ΑΒ και την 0. Κάθε ομάδα περιέχει τα συγκολλητινογόνα που την χαρακτηρίζουν, ενώ η ομάδα 0, δεν περιέχει κανένα συγκολλητινογόνο. Πέραν αυτών, το αίμα μιας ομάδας περιέχει και αντισώματα κατά των συγκολλητινογόνων των άλλων ομάδων. Τα αντισώματα αυτά ονομάζονται συγκολλητίνες και βέβαια είναι δύο: η (α) και η (β). Μέχρι εδώ μπορούμε να συνοψίσουμε τις ομάδες αίματος του ανθρώπου ως εξής:
Ομάδα Συγκολλητινογόνα Συγκολλητίνες
ΑΒ Α, Β καμία
Α Α β
Β Β α
0 κανένα α, β
Σύμφωνα λοιπόν με αυτόν τον πίνακα, αν μία μετάγγιση αίματος γίνει χωρίς να ληφθούν υπόψη οι ομάδες του δότη και του δέκτη, τότε είναι πολύ πιθανό οι συγκολλητινογόνες του δέκτη να καταστρέψουν τα αιμοσφαίρια του δότη, με μοιραία αποτελέσματα. Όμως, το πρόβλημα δεν τελειώνει εδώ, γιατί στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων των ανθρώπων υπάρχει και ο παράγοντας ρέζους (Rhesus) ή δεν υπάρχει. Στην πρώτη περίπτωση μιλάμε για άτομα ρέζους θετικά (Rh+) και στην δεύτερη περίπτωση για άτομα ρέζους αρνητικά (Rh-). Πολλαπλές μεταγγίσεις αίματος από Rh+ σε άτομο Rh-, οδηγούν στην δημιουργία αντισωμάτων κατά του Rh+ και προκαλούνται σοβαρές αντιδράσεις από τον οργανισμό του δέκτη. Συνεπώς, εκτός από τις 4 ομάδες που περιγράψαμε πριν, πρέπει να υπολογίσουμε και τον παράγοντα ρέζους κι έτσι οι ομάδες γίνονται 8: (Α+, Α-, Β+, Β-, ΑΒ+, ΑΒ-, 0+, 0-). Η ακριβής γνώση του αίματος του δέκτη, καθορίζει και την ακριβή ομάδα του αίματος του δότη. Η αρχή βρίσκει εφαρμογή στην μετάγγιση αίματος και στις μεταμοσχεύσεις. Συνολικά από 3 παράγοντες (το Α, το Β, και το Rh) προέκυψαν 8 ομάδες. Στον σκύλο τώρα τα πράγματα είναι απείρως πολυπλοκότερα, διότι οι παράγοντες είναι 15 και οι πιθανοί μεταξύ τους συνδυασμοί είναι πολλές χιλιάδες. Εκ πρώτης το όλο σύστημα μοιάζει χαώδες και φαίνεται μάλλον αδύνατη η ταξινόμηση σε ομάδες.
Για να λυθεί το πρόβλημα έγινε μία μεγάλη ομαδοποίηση των διαφορετικών ομάδων με βάση κάποια κοινά τους χαρακτηριστικά και έτσι τώρα πια μιλάμε για συστήματα ομάδων αίματος. Κάθε σύστημα περιέχει πολλές ομάδες αίματος, οι οποίες όμως έχουν πολλούς από τους παράγοντές τους κοινούς. Έχουν τυποποιηθεί 11 (έντεκα) τέτοια συστήματα και οι μεταγγίσεις αίματος μεταξύ σκύλων, το αίμα των οποίων ανήκει στο ίδιο σύστημα θεωρείται σχετικά ασφαλής. Η πρακτική σημασία των ανωτέρω είναι προφανής κατά την μετάγγιση αίματος. Όπως ακριβώς και στον άνθρωπο, έτσι και στην περίπτωση του σκύλου, αν υπάρξει συγκόλληση μεταξύ του αίματος του δότη και του αίματος του δέκτη, τότε οι συνέπειες για τον σκύλο – δέκτη μπορεί να είναι τραγικές. Οπωσδήποτε η μετάγγιση αίματος ήταν κάτι εξαιρετικά σπάνιο στην κλινική πράξη και ακόμα είναι. Όμως, τα τελευταία χρόνια, όλο και πληθαίνουν οι ενδείξεις της. Έτσι, σε περιπτώσεις όπως π.χ. η σοβαρή απώλεια αίματος σε ένα τροχαίο, οι πολύωρες σοβαρές χειρουργικές επεμβάσεις, η έντονη αναιμία, κ.λ.π., μπορούν να αντιμετωπιστούν με μετάγγιση αίματος. Ο σκύλος δότης οφείλει να είναι απόλυτα υγιής, εμβολιασμένος και απαλλαγμένος από ασθένειες όπως π.χ. το καλααζάρ, η ερλιχίωση και η διροφιλαρίωση. Η μέγιστη ποσότητα αίματος που μπορεί να δώσει ανέρχεται σε 10 ml ανά κιλό βάρους. Έτσι, ένα σκύλος βάρους 30 κιλών μπορεί να δώσει μέχρι 300 ml αίματος. Αν ο σκύλος δότης και ο σκύλος δέκτης είναι συγγενείς, η μετάγγιση μπορεί να γίνει με κάποια περιθώρια ασφάλειας. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση όμως, πρώτα μεταγγίζουμε μια μικρή ποσότητα, π.χ. 10 ml και περιμένουμε να δούμε αν θα υπάρξουν τυχόν αντιδράσεις από τον δέκτη, ώστε να προχωρήσουμε στην μετάγγιση και του υπόλοιπου αίματος, με αργό ρυθμό. Αν οι σκύλοι είναι εντελώς ξένοι μεταξύ τους, τότε αναγκαστικά πρέπει να γίνει έλεγχος συγκόλλησης μεταξύ ορών και δειγμάτων αίματος.
Έτσι, άλλο ενδιαφέρον χαρακτηριστικό των ομάδων αίματος του σκύλου έχει να κάνει με την παρατήρηση ότι κάποιες ασθένειες φαίνεται να εμφανίζονται συχνότερα σε σκύλους συγκεκριμένης ομάδας. Μία άλλη παρατήρηση υποδεικνύει ότι και διάφορα χαρακτηριστικά όπως, π.χ. η μυϊκή ανάπτυξη συσχετίζονται με τις ομάδες αίματος. Αυτά βέβαια είναι ακόμη υπό έρευνα, αλλά οι όποιες εξελίξεις θα φέρουν επανάσταση στην εκτροφή σκύλων.
ΜΟΤΟ
• Η ακριβής γνώση του αίματος του δέκτη, καθορίζει και την ακριβή ομάδα του αίματος του δότη.
• Έχουν τυποποιηθεί 11 (έντεκα) τέτοια συστήματα και οι μεταγγίσεις αίματος μεταξύ σκύλων, το αίμα των οποίων ανήκει στο ίδιο σύστημα θεωρείται σχετικά ασφαλής.
• Ο σκύλος δότης οφείλει να είναι απόλυτα υγιής, εμβολιασμένος και απαλλαγμένος από ασθένειες όπως π.χ. το καλααζάρ, η ερλιχίωση και η διροφιλαρίωση.
www.ellif.mylivepage.com
0 σχόλια:
Παρακαλούμε χρησιμοποιείτε ελληνικούς χαρακτήρες. Σχόλια άσχετα με το δημοσιευμένο θέμα θα διαγράφονται.