Οι δώδεκα μορφές επιθετικότητας (Μέρος 1ο)

Η επιθετικότητα διακρίνεται σε δώδεκα κατηγορίες.Αναλυτικότερα:

α) Επιθετικότητα προς τον ιδιοκτήτη

Αυτή χαρακτηρίζεται από τάση κυριαρχίας του ζώου σε βάρος του ιδιοκτήτη ή άλλων οικείων προσώπων. Τόσο οι σκύλοι όσο και οι άνθρωποι μπορούν να θεωρηθούν σαν διεκδικητές οι οποίοι συμβιώνουν εντός μιας ομάδας. Η μορφή αυτή είναι και η πλέον συνηθισμένη στην καθημερινή πράξη και παρατηρείται συχνότερα σε αρσενικά που μόλις έχουν ενηλικιωθεί.

Οι αντιδράσεις του ζώου μπορεί να ποικίλουν. Δηλαδή το ζώο μετά την κατάκτηση συγκεκριμένων «στόχων» περιορίζει την επιθετικότητά του και είναι αρκετά προβλέψιμο κάτω από φυσιολογικές συνθήκες. Ωστόσο υπάρχουν και περιπτώσεις όπου οι αντιδράσεις γίνονται πιο «εκρηκτικές» και πιο επικίνδυνες. Πολλές φορές η απειλή σημαντικών, για τον σκύλο, αντικειμένων, όπως το πιάτο του, ο καναπές στον οποίο ξαπλώνει, ο αγαπημένος φίλος του (μέλος της οικογένειας που τον προσέχει περισσότερο), γίνονται αίτια πρόκλησης επιθετικότητας η οποία συνήθως εκδηλώνεται με γρύλισμα.

Ακόμα και μικρότερης σημασίας «προκλήσεις» μπορεί να ενεργοποιήσουν επιθετικότητα του σκύλου, όπως το επίμονο κοίταγμα μέσα στα μάτια του σκύλου, η φυσική τιμωρία ή ακόμα και η απόπειρα χαϊδέματός του (και ιδιαίτερα στο κεφάλι). Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, δημιουργείται ένας ιδιότυπος ανταγωνισμός σκύλου-ανθρώπου όπου κάθε προσπάθεια βίαιης χαλιναγώγησης του ζώου μπορεί να καταλήξει σε πιθανό τραυματισμό του ιδιοκτήτη.

Οι ειδικοί στη συμπεριφορά του σκύλου προτείνουν, σε τέτοιες περιπτώσεις, ο ιδιοκτήτης του θα πρέπει προοδευτικά να εξοικειώνεται με τον σκύλο, ενώ η σχέση τους να βασίζεται στην  λογική του «ανταποκρίσου θετικά για να ανταμειφθείς». Συγκεκριμένα ο σκύλος αντιλαμβάνεται ότι όσο συντονίζεται με το «θέλω» του ιδιοκτήτη, τόσο περισσότερο θα κερδίζει από τον ιδιοκτήτη ως ανταπόδοση λιχουδιές, φαγητό, βόλτα ή χαΐδεμα. Είναι σημαντικό το ζώο να γίνει περισσότερο ανεξάρτητο και λιγότερο απαιτητικό και προσκολλημένο στον ιδιοκτήτη. Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων βοηθητικό ρόλο μπορεί να έχει σε εξαιρετικές περιπτώσεις η χρήση ειδικών φαρμάκων και φίμωτρου.

β) Επιθετικότητα εναντίον παιδιών

            Δυστυχώς, αρκετές φορές, παρατηρείται το επικίνδυνο φαινόμενο εκδήλωσης επιθετικότητας προς τα μικρά παιδιά που δημιουργούν «διαφορετικούς» θορύβους είτε με το παιχνίδι τους, είτε με το κλάμα τους. Η επιθετικότητα όμως μπορεί ακόμα να κατευθύνεται προς τα παιδικά αναπηρικά καροτσάκια ή τα ποδήλατα. Κάτω από αυτά τα δεδομένα απαιτείται η άμεση απομάκρυνση είτε του ζώου από το περιβάλλον του παιδιού, είτε να ληφθούν μέτρα προστασίας όπως φίμωτρο και συνεχή επιτήρηση.

 

Τα περιθώρια θεραπείας είναι περιορισμένα και εφαρμόζονται μόνο σε περιπτώσεις κατά τις οποίες οι αντιδράσεις του ζώου περιορίζονται στο γρύλισμα και μόνο. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να επιτευχθεί εξοικείωση του ζώου με το παιδί με την μέθοδο της επιβράβευσης, αλλά και της διάθεσης ζωτικού χώρου «ελεύθερο» από τα παιδιά στο σκύλο τους. Είναι μεγάλο λάθος να συνδεθεί στην συνείδηση του ζώου η επιθετική του συμπεριφορά προς το παιδί με τιμωρία, καθώς αυτό θα επιδείνωνε την ήδη προβληματική κατάσταση. Όταν παρατηρηθεί περιστατικό δαγκώματος ή έστω γρατζουνίσματος σε παιδί της οικογένειας τότε επιβάλλεται η οριστική απομάκρυνση του ζώου χωρίς καμία δεύτερη σκέψη.

γ) Επιθετικότητα εναντίον ξένων προσώπων

            Οι αιτίες που προκαλούν αυτή την επιθετικότητα είναι:

            1) Η προστασία του χώρου διαβίωσης

Ως χώρος διαβίωσης του σκύλου νοείται το σπίτι ή η αυλή μέσα στην οποία ζει το ζώο, αλλά ακόμα και ο χώρος γύρω από το σπίτι όπου το ζώο συνηθίζει να κάνει τη βόλτα του. Σχεδόν πάντα αυτές οι περιοχές οριοθετούνται («μαρκάρονται») από τα ζώα με τη διαδικασία της ούρησης. Η επιθετικότητα από το αίσθημα του φόβου για τους αγνώστους ενισχύεται και τις περισσότερες φορές επιδεινώνεται, όταν τα ζώα υποχρεώνονται να είναι δεμένα σε εξωτερικούς χώρους για μεγάλα χρονικά διαστήματα, όπως στις αυλές σπιτιών, αγροικιών, προαύλια εργοστασίων κτλ.

Στην αποκατάσταση αυτής της συμπεριφοράς θα μπορούσε να βοηθήσει η είσοδος του ζώου εντός των κλειστών χώρων τους οποίους προστατεύει, πάντα με την χρήση «οδηγού-λουριού», όπως και ο περιορισμός της έκθεσής του προς τον δρόμο, από τον οποίο διέρχεται κόσμος. Σε περίπτωση που είναι αδύνατο να χαλιναγωγηθεί η επιθετικότητα του ζώου που προκαλεί η παρουσία ξένων και επισκεπτών, θα πρέπει να του τοποθετήσουμε φίμωτρο και να περιορίζεται σε δωμάτιο του σπιτιού διαφορετικό από εκείνο που βρίσκονται άνθρωποι. Εναλλακτικά ο σκύλος θα πρέπει να φορά κολάρο και να ελέγχεται με «οδηγό».

2)     Επιθετικότητα που αναγεννάτε από το αίσθημα του φόβου.

 Αυτή η κατάσταση, σε αντίθεση με την περίπτωση της κυριαρχίας, εκδηλώνεται περισσότερο προς τους ξένους παρά προς τους οικείους. Η επιθετικότητα εμφανίζεται και παρουσία ιδιοκτητών όταν το ζώο κινείται σε άγνωστους ή αφιλόξενους χώρους, όπως κτηνιατρεία, ξενοδοχεία σκύλων, χώρους επιδείξεων, πάρκα και πλατείες. Σε αυτή την περίπτωση η επιθετικότητα ισοδυναμεί με άμυνα.

 Έχουν αναφερθεί περιστατικά όπου παρενοχλούνται νήπια, μικρά παιδιά, μικρόσωμοι ή μεγαλόσωμοι άνθρωποι, που περπατούν ή κινούνται με αναπηρικά καροτσάκια. Οι σκύλοι, στη θέα τους, γρυλίζουν, γαβγίζουν ή προσπαθούν να δαγκώσουν ανθρώπους ή αντικείμενα.

 

Από τη στιγμή που θα γίνει αντιληπτό ότι το ζώο διακατέχεται από τέτοιου είδους ανασφάλειες θα πρέπει να βρίσκεται σε συνεχή παρακολούθηση και έλεγχο με λουρί και «οδηγό». Η θεραπεία συνίσταται στην προοδευτική μείωση του φόβου και του άγχους του ζώου με σταδιακή εξοικείωσή του απέναντι στους ξένους και τα «παράξενα» αντικείμενα

Γράφει o κτηνίατρος Δρ. Τσελεπίδης Σταύρος

συνεχίζεται...