Η Άνοιξη ήρθε, αλλά όχι μόνη της...!

Τα κατοικίδια ζώα και ιδιαίτερα οι σκύλοι, υποφέρουν πολύ συχνά από αλλεργίες ποικίλης αιτιολογίας. Εκδηλώνονται με τα ίδια συμπτώματα όπως και στον άνθρωπο, δηλαδή δερματικά εξανθήματα, κνησμό, καταρροή, φτέρνισμα, δακρύρροια κλπ. Μπορεί ο υπεύθυνος αλλεργιογόνος παράγοντας να βρίσκεται στο περιβάλλον του ζώου, όπως γύρη, σκόνη, κάποιο φυτό, να αποτελεί συστατικό κάποιας τροφής ή φαρμάκου ή τέλος μια αλλεργική αντίδραση μπορεί να πυροδοτηθεί από το τσίμπημα κάποιου εντόμου (σφήκα, αράχνη, κάμπια) ή παρασίτου (ψύλλος, τσιμπούρι).

Οι αλλεργίες στα ζώα μπορεί να έχουν και εποχικό χαρακτήρα. Παρατηρείται μια αύξηση των περιστατικών, όπως είναι αναμενόμενο άλλωστε, την άνοιξη. Η ανθοφορία των δέντρων και των φυτών, η δραστηριότητα των εντόμων προκαλούν έξαρση των αλλεργιών σε ανθρώπους και ζώα.

Τα κυριότερα συμπτώματα που παρατηρούνται στα ζώα είναι ο έντονος κνησμός και τα δερματικά εξανθήματα. Σε περίπτωση που ο σκύλος τσιμπηθεί από κάποιο έντομο, δημιουργείται στο σημείο του νύγματος, έντονη και επώδυνη διόγκωση. Το περισσότερα περιστατικά αφορούν διόγκωση του προσώπου και της γλώσσας. Τα χαρακτηριστικά του σκύλου αλλοιώνονται σημαντικά και υπάρχει περίπτωση να δυσκολεύεται η αναπνοή του. Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται επείγουσα επέμβαση. Συνήθως τα συμπτώματα αυτά υποχωρούν μετά από κάποιες ώρες.

Η γύρη και οι κάμπιες των πεύκων δημιουργούν έντονα προβλήματα στους οφθαλμούς που εκδηλώνονται με αυξημένη δακρύρροια, ερεθισμό, διόγκωση των βλεφάρων. Αν τα συμπτώματα είναι επίμονα, το ζώο προκειμένου να ανακουφιστεί από τον κνησμό, προσπαθεί να τρίψει τα μάτια του σε οποιαδήποτε επιφάνεια με αποτέλεσμα τον περαιτέρω ερεθισμό του. Σε κάποια ζώα μπορεί να παρατηρηθεί φτέρνισμα και καταρροή.  Μια κατάλληλη συμπτωματική αγωγή ανάλογα με την γνώμη του κτηνιάτρου, συνήθως αρκεί για την αντιμετώπιση αυτού του είδους αλλεργίας.

Συχνή επίσης είναι η αλλεργική από ψύλλους δερματίτιδα. Τα ζώα που παρασιτούνται από ψύλλους συνήθως εμφανίζουν έναν ελαφρύ κνησμό. Κάποια ζώα όμως παρουσιάζουν υπερευαισθησία στο σάλιο των ψύλλων με αποτέλεσμα να ξύνονται έντονα, να δαγκώνουν τα άκρα ή το σώμα τους. Το δέρμα τους παρουσιάζει έντονο ερεθισμό, είναι κόκκινο και σε κάποια σημεία που δαγκώνονται ή ξύνονται πολύ μπορεί να δημιουργηθούν και πληγές. Στα ζώα που έχουν λευκό χρωματισμό τριχώματος, τα σημεία που δαγκώνονται ή γλύφονται πολύ αλλάζουν χρωματισμό και σκουραίνουν. Μπορεί να συνοδεύονται τα παραπάνω, από αραίωση του τριχώματος συνήθως στη βάση της ουράς, στην οσφυοϊερά χώρα, στην οπίσθια και έσω επιφάνεια των μηρών και στη κοιλιά. Το δέρμα τους μπορεί να μυρίζει άσχημα και να είναι έντονα λιπαρό. Σε χρόνιες καταστάσεις τα δερματικά προβλήματα είναι πολύ πιο έντονα, μπορεί να επιπλακούν και με άλλους παράγοντες και συχνά συγχέονται και με άλλα δερματικά προβλήματα των σκύλων πολύ πιο σοβαρά. Οι σκύλοι που παρασιτούνται από μεγάλο αριθμό ψύλλων συνήθως δεν έχουν δερματικά προβλήματα σε αντίθεση με τα σκυλιά που έχουν αλλεργική από ψύλλους δερματίτιδα. Ο έντονος κνησμός οδηγεί τους ιδιοκτήτες σε καλύτερη περιποίηση του ζώου τους, συχνότερο βούρτσισμα, αντιπαρασιτικά λουτρά και προϊόντα, με αποτέλεσμα τη μηχανική απομάκρυνση των ψύλλων.

Η ατοπική δερματίτιδα είναι μια γενετικά προγραμματισμένη κνησμώδης δερματοπάθεια του σκύλου. Διάφορα αλλεργιογόνα του περιβάλλοντος εισέρχονται στον οργανισμό του ζώου και τον ευαισθητοποιούν. Αποτελεί την πρώτη σε συχνότητα αλλεργική δερματίτιδα του σκύλου και έχει παρατηρηθεί γενετική προδιάθεση στις φυλές Chinese Shar-pei, Cairn terrier, West Highland White terrier, Scottish terrier, Lhasa apso, Fox terrier, Δαλματίας, Pug, Irish setter, Boston terrier, Golden retriever, Boxer, English setter, Labrador retriever, Snauzer miniature. Η ατοπία φαίνεται ότι είναι συχνότερη στα θηλυκά ζώα. Η ηλικία εμφάνισης της ατοπίας μπορεί να κυμανθεί από τους 6 μήνες έως και τα 7 χρόνια. Μπορεί να έχει εποχικό ή μη χαρακτήρα ανάλογα με το υπεύθυνο αλλεργιογόνο. Μπορεί αρχικά να έχουν εποχικό χαρακτήρα τα συμπτώματα αλλά προοδευτικά παρατηρούνται όλο το χρόνο με ανάλογες υφέσεις και εξάρσεις. Ο κνησμός είναι πάρα πολύ έντονος και οι δερματικές αλλοιώσεις που παρατηρούνται οφείλονται στον αυτοτραυματισμό των ζώων. Συχνά εμφανίζεται έξω ωτίτιδα με έντονα τοπικά συμπτώματα. Η ατοπία δημιουργεί το κατάλληλο έδαφος για να παρουσιαστούν βακτηριδιακές και μυκητιακές επιπλοκές στο δέρμα και στα αυτιά των ζώων, επιβαρύνοντας την κατάστασή τους. Επίσης στα ατοπικά ζώα μπορεί  να παρατηρηθούν ρινίτιδα και η επιπεφυκίτιδα.

Υπάρχει βέβαια και η αντίδραση στα διάφορα συστατικά των τροφών που μπορεί να οδηγήσει σε κνησμώδη δερματοπάθεια, μη εποχική. Σε ένα 10-15% μπορεί να συνυπάρχουν και γαστρεντερικές διαταραχές, και σπάνια αναφέρονται ασθματικές κρίσεις. Είναι ανεξάρτητη από το φύλο, τη φυλή ή την ηλικία του ζώου. Και εδώ παρατηρείται μια αυξημένη συχνότητα σε ορισμένες φυλές σκύλων όπως Cocker Spaniel, Labrador, Collie, Boxer, German Shepherd. Μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά χωρίς να μπορεί να συσχετιστεί με κάποια πρόσφατη αλλαγή στο σιτηρέσιο του ζώου. Τα πιο συνήθη τροφικά αλλεργιογόνα είναι το βοδινό κρέας, το γάλα της αγελάδας και τα γαλακτομικά προϊόντα, το κοτόπουλο, τα αυγά, το σιτάρι, η σόγια και τα ψάρια. Οι χρωστικές, οι αρωματικές και οι συντηρητικές ουσίες που περιέχονται στις βιομηχανοποιημένες τροφές ευθύνονται για την ευαισθητοποίηση μικρού αριθμού μόνο ζώων. Η κλινική εικόνα των ζώων με τροφική αλλεργία είναι αντίστοιχη με την εικόνα των ζώων που πάσχουν από άλλες κνησμώδεις δερματοπάθειες.  Ο κνησμός συνήθως εντοπίζεται στις μασχάλες, στην κάτω κοιλιακή χώρα, στα κάτω σημεία των άκρων και στα πτερύγια των αυτιών. Αρκετοί σκύλοι με τροφική αλλεργία μπορεί να παρουσιάζουν και περισσότερες από 3 κενώσεις ημερησίως. Η διάγνωση της τροφικής αλλεργίας θα τεθεί, εκτός των άλλων, από την ανταπόκριση του ζώου στη χορήγηση υποαλλεργικού σιτηρεσίου για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα. Στόχος είναι η εξαφάνιση των συμπτωμάτων και στη συνέχεια η σύνθεση ενός υποαλλεργικού σιτηρεσίου που θα περιλαμβάνει αρκετά τρόφιμα.

Τέλος, οι αλλεργικές αντιδράσεις που οφείλονται στη χορήγηση φαρμάκων, σαφώς και δεν έχουν εποχικό χαρακτήρα και δεν εξαρτώνται από την ηλικία, το φύλο ή τη φυλή του ζώου. Οφείλονται σε καθαρά ιδιοσυγκρασιακούς παράγοντες και η εκδήλωσή τους συνδέεται εύκολα σχετικά με τη χορήγηση κάποιας ουσίας.

Επειδή οι αλλεργίες των σκύλων είναι αρκετά συχνές δεν σημαίνει ότι είναι και πάντα εύκολη η διάγνωση και η αντιμετώπισή τους. Μπορεί να δημιουργήσουν  σοβαρά προβλήματα στα ζώα και η χρονιότητά τους να καταστήσει ακόμα και επιφυλακτική την πρόγνωσή τους. Πρέπει να γίνει συνείδηση σε όλους ότι ο σκύλος είναι ένας ζωντανός οργανισμος με νοσολογικές καταστάσεις που μοιάζουν αρκετά με του ανθρώπου, αλλά απαιτούν σχεδόν πάντα ειδική θεραπεία και ειδικό γιατρό.

Της Κωνσταντίνας Γκιόκα

Κτηνιάτρου

skilia.gr