Ανακοίνωση τοπικών φιλοζωικών σωματείων αναφορικά με τα πρόσφατα δημοσιεύματα

Με αφορμή τα πρόσφατα δημοσιεύματα μελών ΔΕΠ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στον τοπικό τύπο αλλά και σε ιστοσελίδες του διαδικτύου αναφορικά με το θέμα των αδεσπότων ζώων στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, παραθέτουμε την τοποθέτησή μας σε σχέση με το εν γένει ζήτημα των αδεσπότων ζώων και το ειδικότερο ζήτημα των αδεσπότων του χώρου της Πανεπιστημιούπολης.

Πρωταρχικά, επισημαίνουμε ότι το πρόβλημα των αδεσπότων, που συνίσταται στην εγκατάλειψη οικόσιτων ζώων, την έκθεσή τους σε κινδύνους για τη ζωή και την υγεία τους, αλλά και εγκληματικές σε βάρος τους συμπεριφορές, όπως οι βασανισμοί και οι θανατώσεις, ανάγεται στον τρόπο, με τον οποίο η κοινωνία μας αντιλαμβάνεται τη σχέση της με τη Φύση γενικά: εφόσον, στις μέρες μας, η σχέση αυτή γίνεται αντιληπτή ως εκμεταλλευτική και κυριαρχική σε βάρος της Φύσης, τα φυσικά δικαιώματα των ζώων (αλλά, κατ’ επέκταση, και των ανθρώπων) στη ζωή, την υγεία και την ασφάλεια είναι πολύ χαμηλά αξιολογημένα.

Περαιτέρω, επαναλαμβάνουμε αυτό που και άλλοτε έχουμε επισημάνει, ότι δηλ. βάσει του Νόμου (βλ. Ν. 3170/2003, όπως ισχύει) αρμόδιος θεσμικός φορέας για την εν γένει διαχείριση των αδεσπότων είναι κατά τον Νόμο ο οικείος Δήμος.

Επιπλέον, υπενθυμίζουμε ότι μέλη των υπογραφόντων φιλοζωικών συλλογικοτήτων, με αποκλειστικά δική τους μέριμνα και δαπάνες και χωρίς κανενός είδους βοήθεια από οπουδήποτε, όχι μόνο παρέχουν τροφή σε αδέσποτα ζώα, αλλά, παρά την απόλυτη ένδεια υλικών μέσων, προβαίνουν σε εμβολιασμούς αδεσπότων, παρέχουν ιατρική μέριμνα και ενίοτε περισυλλέγουν αυτά, φιλοξενώντας τα σε δικούς τους χώρους ή πληρώνοντας για τη διαμονή των ιδιωτικά ενδιαιτήματα, έχοντας υποκατασταθεί, στη θέση του κατά τον Νόμο αρμόδιου, αλλά στην πράξη αδρανούντος Δήμου μας, με εισφορά αποκλειστικά δικών τους πόρων.

Την ίδια στιγμή, η Πρυτανεία του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, που δείχνει μια αξιοσημείωτη ευαισθησία και ένα έμπρακτο ενδιαφέρον για το ζήτημα, διοργάνωσε ευρεία σύσκεψη στο Πανεπιστήμιο, στις 23/11/2011, στην οποία έγινε μια πρώτη προσέγγιση του προβλήματος με ανταλλαγή γνωμών και προτάσεων για την επίλυσή του.

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι, ενώ το πρόβλημα των αδεσπότων της Πανεπιστημιούπολης έχει βαθύτερες κοινωνικές αιτίες και ενώ αρμόδιος για τη διαχείρισή του σύμφωνα με τον Νόμο είναι ο Δήμος Ιωαννιτών, στην πράξη το πρόβλημα αντιμετωπίζεται μόνον από ευαισθητοποιημένους στο ζήτημα αυτό πολίτες και από την Πρυτανεία του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Κατά λογική αναγκαιότητα, η λύση δεν μπορεί να είναι άλλη από την ανταπόκριση και των πολιτών και του Δήμου στις νόμιμες υποχρεώσεις τους και, σε άμεσο επίπεδο, τη συνδρομή του έργου των φιλοζωικών ομάδων και των πρωτοβουλιών της Πρυτανείας του Πανεπιστημίου.

Ωστόσο, το ως άνω κείμενο που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα σας, αγνοεί όλα τα παραπάνω, αντιπαρέρχεται και τα κοινωνικά αίτια του προβλήματος και τις επιταγές του Νόμου, αδιαφορεί για το δικαίωμα των αδεσπότων να διατρέφονται και να ζουν και αποδίδει τις ευθύνες για το πρόβλημα στους μόνους, που πρακτικά και με ανάλωση αποκλειστικά ιδίων μέσων προσπαθούν να το αντιμετωπίσουν, τους εθελοντές φιλόζωους! Αφού, λέει ο συντάκτης του ως άνω κειμένου, οι φιλόζωοι ταϊζουν τα αδέσποτα, γίνονται αυτόματα δεσπότες τους. Άρα ... τα ζώα είναι δικά τους και πρέπει να τα πάρουν στο σπίτι τους (sic).

Η άποψη αυτή δεν είναι μόνον ένα εξώφθαλμο λογικό παράταιρο (εξάλλου, ο συντάκτης του ανωτέρω κειμένου αδοκίμως παρέλειψε να υποδείξει εκτός όλων των άλλων και έναν τρόπο να εξασφαλιστεί η ταυτόχρονη παρουσία των αδεσπότων ζώων σε περισσότερα σπίτια, αφού οι δεκάδες ή εκατοντάδες συμπολίτες μας, που τα έχουν κατά καιρούς ταϊσει δεν είναι τελείως σίγουρο ότι έχουν κοινές ιδιοκτησίες ή ότι συγκατοικούν). Είναι κυρίως μια άποψη και αντίθετη στον Νόμο και κοινωνικά απρόσφορη.

Συγκεκριμένα, ο Νόμος (βλ. άρ. 1 στ. β Ν. 3170/2003) δίνει τον ορισμό του αδεσπότου. Κατ’ αυτόν, αδέσποτο είναι κάθε ζώο που δεν έχει κατοικία ή βρίσκεται εκτός των ορίων κατοικίας του ιδιοκτήτη του και δεν τελεί υπό τον άμεσο έλεγχο ιδιοκτήτη ή συνοδού. Επομένως, η άποψη-θρίαμβος του παραλογισμού, ότι, άπαξ και ταϊσει κάποιος ένα αδέσποτο, γίνεται αυτομάτως δεσπότης του, αντιβαίνει, πέρα από τη λογική, και στον ίδιο τον Νόμο. Άρα, το θέμα κλείνει, πριν καν τεθεί, αφού οι εθελοντές φιλόζωοι ούτε ιδιοκτήτες της Πανεπιστημιούπολης είναι ούτε έχουν υπό την άμεση επίβλεψή τους τους εκεί περιφερόμενους σκύλους.

Κυρίως, όμως, η ανωτέρω άποψη έχει μείζονες ευρύτερα κοινωνικές παρενέργειες.
Πρώτα πρώτα, απαλλάσσει τον κατά Νόμο αρμόδιο Δήμο από την νόμιμη ευθύνη του: αν δεχτούμε ότι όποιος παρέχει τροφή σε αδέσποτα ζώα, γίνεται αυτόματα δεσπότης τους, τότε αδέσποτα δεν υπάρχουν και, άρα, ο Δήμος δεν έχει ούτε αρμοδιότητα ούτε ευθύνη.

Περαιτέρω, όχι μόνον παρακάμπτει την κοπιώδη και δαπανηρή προσφορά των εθελοντικών φιλοζωικών ομάδων, αλλά τους επιβάλλει και επιπλέον υποχρεώσεις αυτών που επιβάλλονται από τον Νόμο, με τρόπο που, εάν γινόταν δεκτός, θα αποθάρρυνε κάθε ευαισθητοποιημένο πολίτη, ο οποίος θα επιθυμούσε να δραστηριοποιηθεί εθελοντικά σε οποιονδήποτε τομέα: είναι φανερό ότι, εάν η εθελοντική δράση όχι μόνο δεν αναγνωριζόταν κοινωνικά, αλλά συνεπαγόταν την επιβάρυνση με ευθύνες, που κατά τον Νόμο ανήκουν σε άλλους δικαιοδοτημένους φορείς, ουδείς θα ανέπτυσσε εθελοντική κοινωνικά επωφελή δράση- θα παραμέναμε όλοι ανενεργοί και αμέτοχοι της λύσης των προβλημάτων.

Μάλιστα, η ανωτέρω άποψη δεν είναι απλά καταδικαστική για το πνεύμα του εθελοντισμού, αλλά δικαιώνει πλήρως τη συνείδηση της ανευθυνότητας, που δυστυχώς διέπει πολλούς συμπολίτες μας. Ενώ το ζητούμενο είναι η πλαισίωση των εθελοντικών ομάδων, ο συντάκτης του ως άνω κειμένου μιλάει εκ μέρους των αμέτοχων πολιτών, τους οποίους νομιμοποιεί να εξακολουθούν να παραμένουν αμέτοχοι και να έχουν από πάνω την απαίτηση από τους ευαισθητοποιημένους εθελοντές να λύσουν το πρόβλημα (κατά την κομψή ακριβολογία της, η απαίτηση αυτή συνίσταται στην υπόδειξη προς τους φιλόζωους «να πάρουν τα αδέσποτα στο σπίτι τους»).

Φυσικά, αυτό που δεν αγαπά καθόλου ο συντάκτης του ανωτέρω κειμένου δεν είναι η δήθεν άσκοπη δράση των φιλοζωικών ομάδων, η αναφορά στην οποία είναι εντελώς προσχηματική, αλλά τα ίδια τα ζώα. Αυτό φροντίζει να το ξεκαθαρίσει εξ αρχής προτείνοντας να παύσει η παροχή τροφής εκ μέρους των φιλοζωικών ομάδων στα αδέσποτα της Πανεπιστημιούπολης, ώστε το πρόβλημα «να λυθεί από μόνο του ως διά μαγείας». Στην πραγματικότητα, προτείνεται η μεθόδευση μιας «Τελικής Λύσης» για τα αδέσποτα (που ούτε κι αυτή θα προκύψει, βέβαια, αφού, όσο οι ασυνείδητοι ιδιοκτήτες κατοικιδίων θα εγκαταλείπουν τα ζώα τους, το πρόβλημα θα παραμένει) μέσω της καταδίκης τους στον εξ ασιτίας θάνατο.

Ωστόσο, οι υπογράφουσες φιλοζωικές οργανώσεις εμπνέονται από τις αξίες του ανθρωπισμού και του σεβασμού των φυσικών δικαιωμάτων και αναγκών των ζώων, όπως αυτές περιγράφονται ήδη στην κείμενη νομοθεσία. Καθ’ υπαγόρευση των αξιών αυτών δηλώνουν ότι:

* Θα εξακολουθήσουν τη δράση τους για την εξασφάλιση, κατά το δυνατό, της ευζωίας των αδεσπότων, ενώ παράλληλα καλούν κάθε ευαισθητοποιημένο άνθρωπο να πλαισιώσει το έργο τους ή να δραστηριοποιηθεί έστω και ατομικά
* Θα εξακολουθήσουν τη συνεργασία και τη συνεννόησή τους με την Πρυτανεία του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
* Θα εξακολουθήσουν να μεριμνούν για την τήρηση των εγγυήσεων, που τάσσει η ισχύουσα νομοθεσία
* Καλούν τον κατά Νόμο αρμόδιο Δήμο Ιωαννιτών να αναλάβει εμπράκτως τις νόμιμες ευθύνες του


Κίνηση για την ηθική μεταχείριση των Ζώων
Athletes for Animal Rights (AFAR), Ομάδα Ιωαννίνων
Ζωοφιλική Ομάδα Παν/μίου Ιωαννίνων (ΖΩ.Ο.Π.Ι.)
Κίνηση για τα Δικαιώματα των Ζώων Ιωαννίνων (ΚΙ.ΔΙ.ΖΩ)


Διαβάστε το σχετικό άρθρο:  Ευθανασία στα αδέσποτα ζητά καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων!