ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΥΠΕΡΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ

Η ενδοκρινοπάθεια αυτή είναι σπάνια και έχει παρατηρηθεί σε όλα τα είδη των κατοικίδιων ζώων, ιδιαίτερα όμως στους ενήλικες και υπερήλικες σκύλους, ανεξάρτητα από τη φυλή ή το φύλο.

Αιτιολογία

Αυτόνομη υπερέκκριση παραθορμόνης από αδενώματα, καρκινώματα ή υπερπλασία των παραθυρεοειδών αδένων που καταργεί την παλίνδρομη αλληλορύθμιση μεταξύ της συγκέντρωσης του ασβεστίου στο αίμα και της σύνθεσης – έκκρισης της παραθορμόνης από τους αδένες αυτούς. Αποτέλεσμα είναι η υπερασβεστιαιμία και η γενικευμένη αφαλάτωση των οστών.

Κλινική εικόνα

Τα συμπτώματα που οφείλονται στην υπερασβεστιαιμία είναι: ανορεξία, εμετοί, πολυουρία – πολυδιψία, δυσκοιλιότητα και γενικευμένη μυϊκή αδυναμία.

Εξάλλου λόγω της μεταστατικής τιτάνωσης των νεφρών (νεφρασβέστωση) που η υπερασβεστιαιμία συνήθως προκαλεί είναι δυνατό να προκληθεί χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.

Εκείνα που οφείλονται στη γενικευμένη ινώδη οστεοδυστροφία είναι χωλότητες, και συμπιέσεις νευρών – νωτιαίου μυελού, που προκαλούνται από τα αυτόματα κατάγματα, διόγκωση και μαλάκυνση των οστών του προσωπικού κρανίου και της κάτω γνάθου (υπεροστοτικός τύπος) και ευσειστότητα των δοντιών που προκαλούν δυσκολία στην πρόσληψη και μάσηση της τροφής, ατελή σύγκλειση της στοματικής κοιλότητας και ρινοσυριγμό. Τα οστά της κρανιακής κοιλότητας είναι λεπτά και μαλακά (υποστοτικός τύπος).

Εργαστηριακά ευρήματα

Α. Βιοχημικά

i. Υπερασβεστιαιμία (14 – 20 mg / 100 ml ορού)

ii. Υποφωσφαταιμία – υπερφωσφατουρία

iii. C1 / P > 33

iv. Αύξηση της δραστηριότητας της αλκαλικής φωσφατάσης στο αίμα (οστεοβλαστική αντίδραση)

v. Σημαντική αύξηση της συγκέντρωσης της παραθορμόνης στο αίμα

vi. Αύξηση της συγκέντρωσης της υδροξυπρολίνης και του CAMP στο ούρο.

Πρέπει να σημειωθεί ότι λόγω της παρατεταμένης υπερασβστιαιμίας παρατηρείται υπερπλασία – υπερτροφία των C – κυττάρων του θυρεοειδή αδένα που προκαλούν υπερέκκριση της καλσιτονίνης.

Β) Ακτινολογικά

Γενικευμένη μείωση της ακτινοσκιερότητας των οστών, εξαφάνιση του ενδοφατνιακού οστέϊνου πετάλου, ρωγμώδη κατάγματα, τιτάνωση των μαλακών ιστών (στόματος, αγγεία, νεφροί).

Διάγνωση

Βασίζεται στο ιστορικό, στην κλινική εικόνα και στα εργαστηριακά ευρήματα. Η διαφορική διάγνωση περιλαμβάνει διάφορες παθολογικές καταστάσεις που οφείλονται, τόσο στην υπερασβεστιαιμία (ψευδοϋπερπαραθυρεοδισμός, νεοπλασίες οστών, οστεομυελίτιδα, υπερβιταμίνωση D, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, νόσος του Addison), όσο και στη γενικευμένη ινώδη οστεοδυστροφία (τροφογενής και νεφρογενής ινώδης οστεοδυστροφία).

Θεραπεία

Γίνεται χειρουργική αφαίρεση των νεοπλαστικών ή υπερπλαστικών παραθυρεοειδών αδένων. Επειδή, υπάρχει κίνδυνος μετά την χειρουργική επέμβαση να προκληθεί οξεία υπασβεστιαιμία συστήνονται η άμεση ενδοφλέβια χορήγηση διαλύματος γλυκονικού ασβεστίου (10%), η χορήγηση βιταμίνης D και στη συνέχεια η χορήγηση αλάτων ασβεστίου μέσα στη τροφή.