Επικίνδυνες ράτσες ή επικίνδυνη εκπαίδευση;

Μερικές ράτσες σκύλων έχουν χαρακτηριστεί ως ιδιαίτερα επικίνδυνες. Πολλοί πιστεύουν ότι η κληρονομικότητα είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για τον χαρακτήρα ενός σκύλου και ότι μερικές ράτσες ήταν, είναι και θα είναι πάντα επικίνδυνες. Προσωπικά, δεν κατάφερα ποτέ να ασπαστώ αυτό τον τρόπο σκέψης και οι παρακάτω έρευνες ενισχύουν την αίσθηση μου ότι βρίσκομαι στο σωστό μονοπάτι σκέψης.

Στο πανεπιστήμιο της Cordoba Ισπανίας έγινε έρευνα για τα αίτια της επιθετικότητας των σκύλων, που περιλάμβανε και τις ράτσες που θεωρούνται επιθετικές, όπως τα Ροτβαιλερ και τα Πιτ Μπουλ και κατέληξε στο συμπέρασμα οτι ο κύριος λόγος για την επιθετικότητα των σκύλων είναι η συμπεριφορά του ιδιοκτήτη προς το σκύλο και όχι η ράτσα του σκύλου. Συγκεκριμένα παρατηρήθηκε εκδήλωση επιθετικότητας από τα σκυλιά, στις παρακάτω περιπτώσεις:

• Εκπαίδευση σκύλου από εκπαιδευτή με απουσία ή μη συμμετοχή του ιδιοκτήτη
• Μη εκπαίδευση σε βασική υπακοή
• Σκυλιά μόνα τους για πολλές ώρες, ή με λίγες βόλτες
• Αρχάριος ιδιοκτήτης
• Υπερβολική προσοχή (παραχαϊδεμένος, λαϊκά)
• Απουσία τιμωρίας, όταν απαιτείται
• Σκυλί που αγοράστηκε ως δώρο
• Σκυλί που αγοράστηκε για φύλακας
• Σκυλί που αγοράστηκε χωρίς ιδιαίτερη σκέψη
• Στείρωση Θηλυκών Σκύλων
• Συνεχής ύπαρξη φαγητού στο μπολ του σκύλου

Μελετηθήκαν συνολικά 711 σκυλιά(354 αρσενικά και 357 θηλυκά) από τα οποία τα 594 ήταν καθαρόαιμα και τα 117 ημίαιμα, όλα μεγαλύτερα του ενός έτους. Μερικές από τις ράτσες που χρησιμοποιήθηκαν στην μελέτη ήταν: Μπούλ Τεριε, Πιτ μπουλ, Μπόξερ, Ροτβαιλερ, Ντομπερμαν, Δαλματίας, Σέττερ Ιρλανδίας, Γκολντεν Ρετριεβερ, Λαμπραντορ Ρετριεβερ, Μινιατουρα Πουντλ, Τσιουάουα, και Γαλλικό Μπουλντοκ.
Οι παράγοντες κληρονομικότητας που επηρεάζουν την επιθετικότητα των σκύλων, ελάχιστα όμως σε σύγκριση με την συμπεριφορά των ιδιοκτητών, σύμφωνα με την έρευνα είναι οι παρακάτω:

• Η ράτσα
• Το αρσενικό φύλο
• Το μικρό μέγεθος
• Η Ηλικία μεταξύ 5 και 7 χρονών

Από τα παραπάνω εξαιρείται η σπάνια περίπτωση σοβαρού προβλήματος υγείας, που οδηγεί σε επιθετικότητα και είναι γνωστό ότι υπάρχει ως πιθανότητα ασχέτως ράτσας.
Ο συγκεκριμένος ερευνητής προτείνει ως λύση, για την πρόληψη και θεραπεία της επιθετικότητας, το ξεκαθάρισμα των ρόλων και την άσκηση αποτελεσματικής ηγεσίας, χωρίς όμως να διευκρινίζεται η μέθοδος με την οποία θα γίνει αυτό.

Με αυτό ασχολείται μια άλλη έρευνα, που έγινε στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια στην Αμερική. Ο σκοπός της έρευνας ήταν να ανακαλύψει τα αποτελέσματα της χρήσης επιθετικών μεθόδων επίδειξης κυριαρχίας, στην συμπεριφορά επιθετικών σκύλων και να διερευνήσει τα επίπεδα ασφάλειας αυτών που τις χρησιμοποιούν.
Το συμπέρασμα της έρευνας αυτής είναι ότι στα επιθετικά σκυλιά οι μέθοδοι εκπαίδευσης που περιλαμβάνουν ευθεία αντιπαράθεση με τον σκύλο και χρήση επιθετικών κινήσεων για επίδειξη κυριαρχίας ή διόρθωση, δεν βελτιώνουν την κατάσταση και προκαλούν έντονα επιθετικές αντιδράσεις τουλάχιστον στο 25% αυτών. Συγκεκριμένα, η έρευνα έγινε σε 140 ιδιοκτήτες επιθετικών σκύλων (41 ράτσες). Η πλειοψηφία των σκυλιών αυτών ήταν στειρωμένα, μόνο το 4% των αρσενικών και το 4% των θηλυκών δεν ήταν στειρωμένα. Αρχικά οι ιδιοκτήτες ρωτήθηκαν για τις μεθόδους που χρησιμοποιούσαν και υπολογίστηκε το ποσοστό των σκύλων που δηλώθηκε ότι αντιδρούν επιθετικά σε αυτές.

• χτυπάμε ή κλωτσάμε τον σκύλο για την ανεπιθύμητη συμπεριφορά που επέδειξε (43% των σκύλων αντιδρά επιθετικά)
• γρυλίζουμε στον σκύλο (41% των σκύλων αντιδρά επιθετικά)
• προσπαθούμε να πάρουμε με την βία ένα αντικείμενο από το στόμα του (39% των σκύλων αντιδρά επιθετικά)
• πιέζουμε τον σκύλο να καθίσει ανάσκελα ( 31% των σκύλων αντιδρά επιθετικά)
• κοιτάζουμε επίμονα στα μάτια τον σκύλο (30% των σκύλων αντιδρά επιθετικά)
• πιέζουμε τον σκύλο να μείνει ξαπλωμένος στο πλάι (29% των σκύλων αντιδρά επιθετικά)
• πιάνουμε τον σκύλο από την μουσούδα/λαιμό και τον ταρακουνάμε/τινάζουμε (26% των σκύλων αντιδρά επιθετικά)
• τον τιμωρούμε με νεροπίστολο (20% των σκύλων αντιδρά επιθετικά)
• χρησιμοποιούμε πνίχτη (15%των σκύλων αντιδρά επιθετικά)
• φωνάζουμε δυνατά «όχι» (15% των σκύλων αντιδρά επιθετικά)
• τον πιέζουμε να εκτεθεί σε ερέθισμα που φοβάται(πολύ κόσμο, αυτοκίνητα, κτλ) (12% των σκύλων αντιδρά επιθετικά)

Η επικεφαλής της έρευνας Meghan E. Herron κατέληξε στο συμπέρασμα πως οι παραπάνω μέθοδοι προκαλούν φόβο στο σκύλο και αυξάνουν τις πιθανότητες να επιτεθεί ο σκύλος , όχι μόνο στους ιδιοκτήτες του, που επιδεικνύουν αυτή την συμπεριφορά, αλλά και σε άλλους ανθρώπους. Διαβάζοντας αυτή την έρευνα βλέπουμε πως οι σκύλοι που μεγάλωσαν με επιθετικές μεθόδους εκπαίδευσης, έγιναν επιθετικοί. Οι επιθετικοί ιδιοκτήτες έχουν επιθετικούς σκύλους, τονίζει η έρευνα. Όταν στους ίδιους αυτούς επιθετικούς σκύλους χρησιμοποιήθηκαν θετικές μέθοδοι εκπαίδευσης, το ποσοστό επιθετικής αντίδρασης ήταν πολύ μικρό, όπως φαίνεται και παρακάτω και συγκεκριμένα η εκπαίδευση με κλίκερ είχε μηδέν επιθετικές αντιδράσεις:

• Εκπαίδευση με κλίκερ (0%των σκύλων αντιδρά επιθετικά)
• Ανταμείβουμε τον σκύλο, όταν μας κοιτάζει στα μάτια (0%των σκύλων αντιδρά επιθετικά)
• Αύξηση χρόνου άσκησης/βόλτας/ενασχόλησης (0%των σκύλων αντιδρά επιθετικά)
• Ζητάμε από το σκύλο να καθίσει για κάθε πράγμα που θέλει (2%των σκύλων αντιδρά επιθετικά)
• Χρησιμοποίηση φαγητού για ανταλλαγή (6%των σκύλων αντιδρά επιθετικά)
Συμπερασματικά λοιπόν, και σύμφωνα με τις παραπάνω έρευνες, η συμπεριφορά μας απέναντι στο σκύλο ευθύνεται πολύ περισσότερο από την κληρονομικότητα για την επιθετικότητα των σκύλων, που χαρακτηρίζουμε ως επικίνδυνους. Με επιθετικές μεθόδους αντιμετώπισης το πρόβλημα της επιθετικότητας δεν λύνεται, αντίθετα προκαλείται και τουλάχιστον στο 25% των περιπτώσεων κινδυνεύουμε πολύ σοβαρά να υποστούμε επίθεση, επιδεινώνοντας ταυτόχρονα το πρόβλημα. Αντίθετα, η εκπαίδευση με κλίκερ δεν προκαλεί επιθετικότητα, και ακόμη και τα επιθετικά σκυλιά δεν αντιδρούν επιθετικά σε αυτή.

Αναρωτιέμαι μήπως τελικά, οι ράτσες που είναι χαρακτηρισμένες ως επικίνδυνες, είναι οι ράτσες που απλά έχουν ισχυρά ένστικτα φύλαξης, κυνηγιού κτλ, και μεγάλο όγκο ή δύναμη. Ίσως οι άνθρωποι να φοβήθηκαν τα χαρακτηριστικά αυτά και για να μπορέσουν να τα ελέγξουν θεώρησαν ότι θα πρέπει να περάσουν πρώτοι στην επίθεση (το λεγόμενο: να τους σπάσουν τον τσαμπουκά) και έτσι έβγαλαν στην επιφάνεια τις επιθετικές αντιδράσεις, που θα είχε κάθε δυνατός σκύλος ύστερα από τόση πίεση και επίθεση, καταφέρνοντας τελικά απλά και μόνο να επιβεβαιώσουν τους φόβους τους!
Μήπως τελικά, όπως ακριβώς διαμορφώνουμε την πραγματικότητα μας, σύμφωνα με τα πιστεύω μας, κάπως έτσι καταφέραμε να διαμορφώσουμε και τις «επικίνδυνες» ράτσες σκύλων, σύμφωνα με τα πιστεύω μας, προκαλώντας εμείς οι ίδιοι τα γεγονότα, όπως ακριβώς προβλέπει και η θεωρία της αυτό-εκπληρούμενης προφητείας των ψυχολόγων?
Οι παραπάνω έρευνες πάντως, υποστηρίζουν πως πιθανότατα κάτι τέτοιο συνέβη και οτι τελικά δεν υπάρχουν επικίνδυνες ράτσες, αλλά επικίνδυνη εκπαίδευση και πιστεύω πως έχουν δίκιο.
 
Ο Francis Battista λέει πως οι ράτσες των σκύλων είναι σαν τις μάρκες των αυτοκινήτων. Υπάρχουν πολλές και διαφορετικές μάρκες, αλλά πάντα τον μεγαλύτερο ρόλο τον παίζει ο ..Οδηγός! Και συμφωνώ μαζί του: δεν υπάρχουν επικίνδυνα αυτοκίνητα, αλλά επικίνδυνοι οδηγοί. Υπάρχουν γρήγορα και δυνατά αυτοκίνητα, όχι όμως επικίνδυνα! Εμείς τα κάνουμε επικίνδυνα.
Αν κάποιος για παράδειγμα, προσπαθήσει να «οδηγήσει» τον σκύλο ενός θετικού εκπαιδευτή με πνίχτη, ή τον βάλει με το ζόρι κάτω ανάσκελα, ή τον τινάξει από το λαιμό, είστε σίγουροι(?) ότι ο θετικά εκπαιδευμένος, μη επιθετικός σκύλος, δεν θα αντεπιτεθεί, για να αμυνθεί ή ότι δεν θα γυρίσει να τον δαγκώσει, ιδιαίτερα αν έχει δυναμικό χαρακτήρα?
Ο Dr. Frank McMillan μαζεύει επιθετικά πιτ μπουλ, που προορίζονται για ευθανασία και εφαρμόζει ένα ειδικό θετικό πρόγραμμα που σχεδίασε, με αποτέλεσμα σε μερικά από αυτά να εξαλείφεται η επιθετικότητα και τελικά να δίνονται για υιοθεσία! Τι έφταιξε λοιπόν σε αυτά τα καημένα πιτ μπουλ, η ράτσα τους ή ο… «οδηγός» τους?

Επικίνδυνες ράτσες ή επικίνδυνη εκπαίδευση λοιπόν?

Κανδρή Εύη
Θετική Εκπαίδευτρια Σκύλων

puppy-doggy.blogspot.com